نویسنده: دکتر محمدکاظم شاهمرادی
راهنمای مراقبت از بینی و گچ بینی
در این مقاله به آموزش کاربردی نحوۀ مراقبت از گچ بینی پرداخته‌ایم، تا با رعایت اصول صحیح به حفظ و بهبود فرم بینی شما کمک کنیم. اسپلینت بینی، که به عنوان یکی از مراحل حیاتی پس از عمل جراحی بینی شناخته می‌شود، نقش مهمی در روند بهبودی و تثبیت نتایج جراحی دارد. این ابزار کوچک و موثر که بلافاصله پس از جراحی بر روی بینی قرار می‌گیرد، به حفظ فرم جدید بینی و کاهش ورم کمک می‌کند . اسپلینت بینی نه تنها از تغییرات ناخواسته در ساختار بینی جلوگیری می‌کند، بلکه به فرآیند بهبودی سرعت می‌بخشد و نتایج نهایی جراحی را بهبود می‌بخشد. از آنجا که عمل بینی نقش مهمی بر روی چهره شما دارد توصیه می‌شود به بهترین دکتر عمل بینی در تهران مراجعه کنید. در این مقاله به بررسی اهمیت و نقش گچ در روند بهبودی پس از جراحی بینی خواهیم پرداخت.
فهرست مطالب
برای اطلاعات بیشتر درباره گچ بینی کلیک کنید.
گچ بینی چیست؟
گچ یا اسپلینت بینی وسیله‌ای پلاستیکی است که پزشک پس از جراحی بینی، آن را در داخل یا بیرون از بینی قرار می‌دهد. بینی به علت قرارگیری در مرکز چهره، نقشی کلیدی در هماهنگی و توازن ویژگی‌های صورت ایفا می‌کند.
دوران نقاهت و دنبال کردن دقیق توصیه‌های پزشک پس از جراحی بینی از اهمیت بالایی برخوردار است. استفاده از اسپلینت بینی به عنوان بخش مهمی از روند بهبود به حفظ و فرم‌دهی درست بافت‌های بینی کمک شایانی می‌کند.
انواع اسپلینت بینی
با توجه به شرایط و موقعیت استفاده، اسپلینت‌ها به دو دسته طبقه‌بندی می‌شوند. اسپلینت داخلی و اسپلینت خارجی. این تجهیزات می‌توانند پس از عمل جراحی بینی، هم در داخل و هم در خارج از بینی استفاده شوند. معمولا بر روی بینی، یک اسپلینت فلزی کوچک و محکم قرار گرفته و توسط باندها پوشیده می‌شود. این اسپلینت نقشی مشابه به گچ ایفا کرده و در حفظ و فرم‌گیری صحیح بینی پس از جراحی موثر است.
اسپلینت داخلی: این نوع اسپلینت درون بینی قرار می‌گیرد و به ثابت نگه داشتن سپتوم کمک می‌کند، به ویژه پس از جراحی‌هایی که ساختار داخلی بینی در آن ها تغییر کرده است. اسپلینت‌های داخلی معمولا از مواد انعطاف‌پذیر ساخته می‌شوند تا راحتی بیشتری برای بیمار فراهم آورند و معمولا پس از چند روز یا یک هفته به آرامی خارج می‌شوند.
اسپلینت خارجی: اسپلینت‌های خارجی بر روی بیرون بینی قرار می‌گیرند و عمدتاً برای حفظ فرم بیرونی بینی پس از جراحی و کاهش تورم و کبودی استفاده می‌شوند. این دسته از اسپلینت‌ها با استفاده از بانداژهای مخصوص روی بینی قرار می‌گیرند تا در دوران بهبود بافت‌های بینی از حفظ فرم مناسب و دلخواه بینی اطمینان حاصل گردد. این اسپلینت‌ها باید تا زمانی که پزشک تعیین می‌کند، روی بینی باقی بمانند.
اسپلینت بینی از چه موادی ساخته می‌شود؟
اسپلینت‌های بینی می‌توانند از مواد مختلفی ساخته شوند که انتخاب آن‌ها بستگی به نوع اسپلینت (داخلی یا خارجی)، هدف استفاده و ترجیحات پزشک دارد. در زیر چند نوع ماده رایج برای ساخت اسپلینت بینی آمده است.
سیلیکون: اسپلینت‌های داخلی اغلب از سیلیکون نرم و انعطاف‌پذیر ساخته می‌شوند. این ماده به دلیل نرمی و قابلیت انعطاف بالایی که دارد، انتخاب مناسبی برای قرارگرفتن در داخل بینی است، زیرا به تسهیل فرآیند تنفس کمک می‌کند.
پلاستیک سخت: برای اسپلینت‌های خارجی از پلاستیک سخت استفاده می‌شود. این ماده به حفظ فرم بیرونی بینی کمک می‌کند و از آسیب دیدگی بیشتر بینی جلوگیری می‌نماید.
فلز: در موارد نادر اسپلینت‌هایی از جنس فلز ممکن است برای مقاصد خاصی استفاده شوند، اما این کمتر رایج است و بیشتر به شرایط خاصی اختصاص دارد که نیاز به حمایت بیشتری است.
گچ: گرچه کمتر رایج است، اما در برخی موارد ممکن است از گچ برای ایجاد یک اسپلینت خارجی استفاده شود، به خصوص اگر نیاز به محافظت بیشتر برای بینی باشد.
نحوه مراقبت از اسپلینت بینی
مراقبت از اسپلینت بینی پس از جراحی بینی بسیار مهم است تا از عفونت جلوگیری شود و فرایند بهبودی به بهترین شکل صورت گیرد. این نکات کلیدی عبارت‌اند از:
خشک نگه‌داشتن گچ: مهم‌ترین نکته در مراقبت از گچ، نگه‌داشتن آن به صورت خشک است. هنگام شستشو یا استحمام باید از ورود آب به زیر گچ جلوگیری شود. رطوبت می‌تواند به گچ آسیب رسانده و باعث شود فرم آن تغییر کند. می‌توانید از یک پوشش ضد‌آب استفاده کنید یا هنگام استحمام از گچ محافظت کنید. اگر گچ به طور تصادفی خیس شد، می‌توانید از سشوار با حرارت کم برای خشک‌کردن آن استفاده کرده و اطمینان حاصل کنید که حرارت زیادی به بینی وارد نشود.
جلوگیری از ضربه‌زدن به گچ: از ضربه‌زدن یا فشار آوردن به گچ خودداری کنید تا از آسیب دیدن یا تغییر فرم بینی جلوگیری شود.
پرهیز از دستکاری‌کردن گچ: از کشیدن یا دستکاری‌کردن گچ خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث جابه‌جایی آن شده و به فرآیند بهبود آسیب برساند.
تمیز نگه‌داشتن اطراف گچ: محیط اطراف گچ باید تمیز نگه داشته شود تا از تجمع باکتری‌ها و عفونت جلوگیری شود. از پارچه تمیز و خشک برای پاک‌کردن هرگونه رطوبت یا ترشحات استفاده کنید.
توجه به علائم عفونت: در صورت مشاهدۀ هرگونه علامتی از عفونت مانند قرمزی، تورم، خارش، ترشحات غیرعادی یا افزایش دمای موضعی، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
اجتناب از استفاده از مواد آرایشی یا محصولات پوستی در اطراف گچ: برای جلوگیری از تحریک پوست و ایجاد عفونت، استفاده از هرگونه محصول آرایشی یا پوستی در ناحیۀ پوشیده‌شده توسط گچ خودداری کنید.
مراقبت‌های پس از برداشتن اسپلینت بینی
پس از برداشت گچ، دورۀ نقاهت و مراقبت‌های خاصی لازم است تا از بهبودی کامل و صحیح بینی اطمینان حاصل شود. در این مرحله مراقبت‌های زیر اهمیت دارند.
مراقبت از پوست بینی: پوست زیر گچ ممکن است حساس و ضعیف شود. استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده یا لوسیون‌های بدون عطر برای برگرداندن رطوبت از دست رفتۀ پوست توصیه می‌شود. از مالیدن شدید یا استفاده از مواد شیمیایی بر روی ناحیۀ تحت درمان خودداری کنید.
محافظت از بینی: بینی پس از برداشتن گچ همچنان حساس و مستعد آسیب است. از ضربه‌زدن یا فشار آوردن به بینی بپرهیزید و در فعالیت‌هایی که ممکن است به بینی آسیب برساند، احتیاط کنید.
کاهش تورم و کبودی: استفاده از کمپرس سرد می‌تواند به کاهش تورم و کبودی کمک کند. مهم است که بین کمپرس و پوست بینی یک پارچۀ نازک یا حوله قرار گیرد تا تماس مستقیم با پوست نداشته باشد.
پیروی از دستورالعمل‌های پزشک: ممکن است پزشک دستورالعمل های خاصی مانند استفاده از اسپلینت‌های شبانه برای مراقبت از بینی پس از برداشتن گچ ارائه دهد.
مراقبت‌های بهداشتی: نظافت منظم بینی با استفاده از محلول‌های نمکی و پاک‌کردن آرام ناحیۀ اطراف بینی می‌تواند به جلوگیری از عفونت و حفظ سلامت پوست کمک کند.
سؤالات متداول:
چند روز بعد از عمل بینی گچ برداشته می شود؟
- معمولا اسپلینت بینی حدود 7 تا 10 روز پس از عمل بینی برداشته می‌شود. با این حال این زمان‌بندی می‌تواند بسته به توصیه‌های جراح بینی و نوع جراحی انجام شده متفاوت باشد. بهتر است برای اطلاع دقیق از زمان برداشتن گچ با پزشک معالج خود مشورت کنید.
آیا برداشتن اسپلینت بینی درد دارد؟
- برداشتن گچ معمولا دردناک نیست، اما ممکن است برخی افراد در هنگام برداشتن گچ احساس ناراحتی یا کشیدگی کنند. همچنین در صورتی که بینی کمی متورم یا حساس باشد، ممکن است فرد احساس ناراحتی مختصری داشته باشد. پزشکان معمولا با دقت و احتیاط فراوان گچ را برمی‌دارند تا احساس درد به حداقل برسد.
بعد از برداشتن گچ از روی بینی چه باید کرد؟
- پس از برداشتن گچ از روی بینی، مراحل زیر می‌توانند به بهبودی سریع‌تر و جلوگیری از عوارض کمک کنند:
- مرطوب نگه‌داشتن پوست: استفاده از مرطوب‌کننده برای بازیابی رطوبت پوست اطراف بینی.
- محافظت از بینی: اجتناب از ضربه و فشار به بینی برای جلوگیری از آسیب و تغییر شکل.
- تمیز نگه‌داشتن: شست‌وشوی ملایم بینی با استفاده از سرم شست‌وشوی نمکی برای پاک‌سازی.
- کاهش تورم: استفاده از کمپرس سرد به طور موقت و مطابق دستور پزشک برای کاهش تورم.
چگونه می‌توانم خواب راحتی با گچ بینی داشته باشم؟
- توصیه می‌شود برای جلوگیری از فشار آمدن به بینی، هنگام خواب سر خود را بالاتر از بدن قرار داده و از تکان خوردن یا چرخش به اطراف اجتناب کنید.
آیا استفاده از گچ بینی تأثیری بر تنفس دارد؟
- در ابتدا تنفس از راه بینی ممکن است کمی مشکل ساز شود، مخصوصا اگر از اسپلینت‌های داخلی استفاده‌شده باشد. با این حال این وضعیت موقتی بوده و با خارج کردن اسپلینت‌ها و فروکش کردن تورم، عملکرد تنفسی به تدریج بهبود خواهد یافت.
برای اطلاعات بیشتر درباره گچ بینی کلیک کنید.
سخن پایانی
گچ بینی قدمی حیاتی در مسیر بهبود، زیبایی و تضمین کنندۀ ایمنی بینی شما در دوران نقاهت است. در این مقاله با انواع اسپلینت‌ها و کاربرد آن‌ها آشنا شدیم. فهمیدیم که خارج‌کردن اسپلینت‌ها از بینی دردی ندارد و اصلی‌ترین منظور از استفاده از آن‌ها، حفاظت از بینی و فرم آن پس از جراحی و تسریع در روند بهبودی است. کلینیک ما با داشتن تیمی از بهترین پزشک‌های عمل بینی در تهران، آماده ارائۀ خدمات تخصصی به شما عزیزان است. با ما، نه تنها از عمل جراحی ایمن و موفقی بهره‌مند خواهید شد، بلکه پشتیبانی کاملی در دوران نقاهت خود تجربه خواهید کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر و رزرو وقت مشاوره با ما تماس بگیرید.
دکتر محمدکاظم شاهمرادی
متخصص جراحی عمومی، جراح متخصص زیبایی