نویسنده: دکتر محمدکاظم شاهمرادی

چند روز بعد عمل بینی باید سربالا باشد؛ برای جلوگیری از هجوم خون به سر و عدم تورم

جراحی بینی از مطلوب‌ترین جراحی‌های پلاستیک در جهان برای رفع نواقص و اصلاح ساختار بینی است. مهارت‌های جراح و نوع بینی به طور قابل‌توجهی بر نتیجه عمل بینی تأثیر می‌گذارد. علاوه بر این، نحوه مراقبت از بینی طی دوره نقاهت و پس از آن تأثیر زیادی در نتیجه این عمل دارد. یکی از نکات مراقبتی مهم بعد از عمل بینی، بالاگرفتن سر خود تا مدت‌زمان مشخصی بعد از جراحی است. اما اینکه به چه علت و تا چند روز بعد عمل بینی باید سربالا باشد، موضوعی است که باید از بهترین دکتر عمل بینی در تهران بپرسید.

به توصیه پزشکان تا چند روز پس از جراحی بینی باید سربالا باشد؟

بعد از جراحی معمولاً بالا نگه ‌داشتن سر توصیه می‌شود. صاف نگه‌داشتن سر به خروج خون و مایعات از آن کمک می‌کند و تورم را کاهش می‌دهد و کبودی را به حداقل می‌رساند. وقتی به جلو خم می‌شوید، تمام خون به سمت سر، صورت و ناحیه بینی هجوم می‌آورد و به طور بالقوه تورم را بدتر می‌کند.
 برای جلوگیری از خم شدن در طول دوران نقاهت، مطمئن شوید که به‌راحتی به هر چیزی که نیاز دارید، مانند میز یا قفسه دسترسی پیدا کنید. اگر نیاز دارید چیزی را از روی زمین یا یک قفسه پایین بردارید، از زانوهای خود خم شوید، به‌آرامی خود را پایین بیاورید، درحالی‌که سر خود را بالا نگه داشته‌اید.
اما اینکه تا چند روز بعد عمل باید سربالا باشد، می‌تواند به نوع بینی و همچنین روش جراحی شما بستگی داشته باشد. اما معمولاً پزشکان این مدت‌زمان را در حدود ۲ هفته تا ۶ هفته در نظر می‌گیرند.

آیا در هنگام خوابیدن هم تا مدتی بعد عمل بینی باید سربالا باشد؟

بالا قراردادن سر علاوه بر اینکه در طول روز باید انجام گیرد، در هنگام استراحت و خوابیدن هم باید به این نکته توجه کنید و به کمک چند بالش، سر خود را بالاتر از بدن قرار بدهید.
یکی از عوامل ضروری در بهبود موفقیت‌آمیز، راحت و سریع رینوپلاستی این است که به پشت بخوابید و سر خود را بالا قرار دهید. این به کاهش ناراحتی و تورم کمک می‌کند، بهبودی را سرعت می‌بخشد و خطر عوارض را به حداقل می‌رساند.
خوابیدن به پهلو بعد از جراحی بینی فقط ناراحت‌کننده نیست، بلکه می‌تواند با ایجاد کبودی و تورم اضافی، زمان بهبودی شما را طولانی‌تر کند. ترسناک‌تر، می‌تواند بینی شما را جابه‌جا کند. اما برای جلوگیری از این امر، تا چند روز بعد عمل رینوپلاستی باید سربالا باشد؟ در حالت مطلوب، باید به مدت ۶ هفته بعد از عمل، سر خود را در شب بالا نگه دارید. یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای انجام این کار این است که سر خود را روی دو یا سه بالش قرار دهید. 
اگر نگران غلت خوردن ناخواسته در طول خواب هستید که ممکن است به ساختار ظریف بینی شما آسیب برساند و نتایج شما را به خطر بیندازد، خوابیدن در یک تکیه‌گاه مانند صندلی خواب ممکن است مفید باشد.
روش دیگر این است که چند بالش به اطراف خود اضافه کنید تا از غلتیدن بدن در طول خواب جلوگیری کنید. همچنین می‌توانید برای کاهش کمردرد چند بالش زیر پاها اضافه کنید.

بعد از عمل بینی چی بخوریم؟

اولین روز بعد از جراحی بینی

۲۴ ساعت اول پس از جراحی بینی برای روند بهبودی و جلوگیری از عوارض جانبی بیهوشی، بسیار مهم است. غذاهای ملایم با پروتئین و کربوهیدرات‌های متعادل که مانند رژیم مدیترانه‌ای هستند برای کاهش التهاب مفید هستند. نکته کلیدی این است که سعی کنید با آب، هیدراته بمانید و از مصرف بیش از حد کافئین و الکل خودداری کنید.
بسیار ضروری است که بدانیم بعد از عمل بینی چی بخوریم تا دچار عوارض جانبی بیهوشی نشویم. برای ۲۴ ساعت اول، مهم است که غذای ملایم داشته باشید تا از عوارض جانبی عمده یا احساس تهوع جلوگیری کنید. غذایی که هنگام معده درد می‌خورید همان چیزی است که پس از جراحی بینی حداقل در ۲۴ ساعت اول باید بخورید. هنگامی که داروهای بیهوشی از سیستم شما خارج شدند، می‌توانید رژیم ریکاوری رینوپلاستی خود را بادقت گسترش دهید.

تا یک هفته بعد از جراحی بینی 

اما برای هفته اول بعد از عمل بینی چی بخوریم؟ در هفته اول باید از غذاهای نرم و جویدنی راحت استفاده کنید. به‌عنوان‌مثال: ماست، بلغور، جو دوسر، تخم‌مرغ هم زده، پوره سیب‌زمینی و فرنی که هم مغذی هستند و هم جویدن آن‌ها آسان است. سعی کنید از غذاهای تند، سفت و غذاهایی که نیاز به گاززدن و جویدن سخت دارند؛ مانند سیب، هویج، ساندویچ و غیره اجتناب کنید.
همچنین حفظ آب بدن در هفته اول پس از جراحی بینی بسیار مهم است. مصرف آب خود را افزایش دهید و آب‌میوه‌های تازه فشرده شده را نیز به رژیم غذایی خود اضافه کنید. علاوه‌برآن بهتر است میوه‌هایی مانند توت‌فرنگی و هندوانه را به رژیم ریکاوری رینوپلاستی خود اضافه کنید که دارای محتوای آب و مواد مغذی بالا هستند.

تا هفته دوم بعد از جراحی بینی

اکثر بیماران در این دوره به زندگی عادی و رژیم غذایی خود بازمی‌گردند. بااین‌حال، واکنش همه افراد به جراحی زیبایی بینی متفاوت است، بنابراین مهم است که هوشیار باشید. به‌طورکلی از غذاهای ترد یا سفت خودداری کنید. اگر حتی کمی احساس ناراحتی می‌کنید، بهتر است از غذاهای نرم‌تر استفاده کنید.

عوارض خندیدن بعد از عمل بینی

درحالی‌که بسیار خوب است که در مرحله بعد از عمل جراحی پلاستیک، روحیه بالایی داشته باشید، اما چیزی که از نظر احساسی و جسمی چالش‌برانگیز است، عدم احتیاط در هنگام خندیدن است. بسیاری از بیماران رینوپلاستی نگرانی خود را در مورد اثرات حالت و حرکات صورت در طول دوره بهبودی خود ابراز می‌کنند، زیرا می‌خواهند از آسیب‌دیدن بینی جدید خود و عوارض خندیدن بعد از عمل بینی جلوگیری کنند.
اگرچه به‌طورکلی در بین جراحان پلاستیک صورت توافق شده است که خندیدن، خمیازه کشیدن یا لبخند زدن گاه‌به‌گاه برای بینی شما در حین بهبودی جراحی بینی مضر نیست، توصیه می‌شود که سعی کنید حرکات بیش از حد صورت را به‌خصوص در چند هفته اول پس از عمل محدود کنید.
بااین‌حال، در خصوص عوارض خندیدن بعد از عمل بینی باید گفت اگر خیلی زیاد و بدون احتیاط بخندید، می‌تواند فشار غیرضروری به برش‌های شما وارد کند و باعث باز شدن آن‌ها شود. مهم است که به این موضوع توجه داشته باشید و در چند هفته اول پس از جراحی از خندیدن یا صدای بلند و حرکات شدید صورت پرهیز کنید.

آیا گریه کردن می‌تواند نتایج جراحی بینی را تحت‌ تأثیر قرار دهد؟

درحالی‌که گریه نمی‌تواند نتایج شما را از نظر فیزیکی خراب کند، اما می‌تواند باعث تورم و کبودی موقت شود. به این دلیل که عمل گریه باعث افزایش فشارخون و ضربان قلب می‌شود.
همچنین باعث ترشح مخاط می‌شود که می‌تواند بیشتر به تورم کمک کند. به این دلایل، بهتر است در دوهفته اول پس از جراحی تاحدامکان از گریه کردن خودداری کنید.
البته این همیشه ممکن یا واقع‌بینانه نیست. اگر می‌خواهید گریه کنید، باتوجه‌به اینکه تا چند روز بعد جراحی بینی باید سربالا باشد، سعی کنید این کار را با سر بالا انجام دهید و سپس یک کمپرس سرد روی صورت خود قرار دهید.
به طور خلاصه، گریه کردن، خندیدن و خمیازه کشیدن، همه فعالیت‌هایی هستند که باید در چند هفته اول پس از جراحی بینی از آن‌ها اجتناب کنید یا احتیاط کنید. اگرچه آن‌ها از نظر فیزیکی نتایج شما را خراب نمی‌کنند، اما می‌توانند باعث تورم و کبودی موقت شوند.

آیا خونریزی بعد از عمل بینی خطرناک است؟

خونریزی بعد از جراحی بینی به‌ندرت اتفاق می‌افتد، اما در صورت وقوع، می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. اگر در عرض ۱۲ ساعت پس از جراحی اتفاق بیفتد، معمولاً به دلیل افزایش فشارخون است که در اثر درد یا حالت تهوع و استفراغ در نتیجه داروهای بیهوشی ایجاد می‌شود. 
برای جلوگیری از خونریزی ناشی از درد، باید مسکن مصرف کرد. برای جلوگیری از تهوع و استفراغ از داروهای ضد استفراغ استفاده کنید. مصرف الکل نیز خطر خونریزی را افزایش می‌دهد؛ زیرا باعث گشاد شدن رگ‌های خونی بینی می‌شود.
اگر در دو روز اول بعد از جراحی، بینی شما شروع به خونریزی کرد، صاف نشسته و سر خود را به عقب خم نکنید. یک حوله را به‌آرامی زیر بینی خود نگه دارید تا خون گرفته شود و خونی که شروع به تخلیه از گلو می‌کند بیرون بریزید. به بینی خود فشار وارد نکنید مگر اینکه پزشکتان توصیه کند.

اجتناب از خم شدن و پایین انداختن سر بعد از عمل بینی

به توصیه جراحان، بهتر است تا حدود یک ماه پس از عمل بینی از ورزش و سایر فعالیت‌های شدید خودداری کنید. اما حتی برخی از حرکات به‌ظاهر خوش‌خیم نیز باید در هفته‌های اول پس از جراحی اجتناب شود، مانند خم شدن یا پایین انداختن سر بعد از عمل بینی، بلندکردن اجسام سنگین و حتی کشش عضلات صورت.
در هفته‌های اول پس از جراحی باید از بلندکردن هر جسم سنگینی مانند کودک نوپا یا وسایلی مثل جعبه کتاب اجتناب شود. زیرا بلندکردن وسایل سنگین، می‌تواند با افزایش فشارخون، خطر خونریزی را در فردی که به‌تازگی عمل بینی انجام داده، افزایش دهد. 
بهتر است از یکی از دوستان یا خویشاوندان خود بخواهید که در طول ماه اول یا بیشتر پس از جراحی، برای شما اجسام سنگین را بلند کنند. 
علاوه بر این، تا چند روز بعد عمل بینی باید سر به سمت بالا باشد و نه‌تنها در خواب بلکه در طول روز نیز از فعالیت‌هایی که نیاز به خم شدن دارد، اجتناب کرد. همان‌طور که گفتیم پایین انداختن سر بعد از عمل بینی هم می‌تواند باعث افتادگی در نوک بینی شما شود و هم اینکه کبودی و التهاب بینی شما را نیز افزایش می‌دهد.

مهم‌ترین دستورات مراقبتی بعد از جراحی بینی

1. در روز جراحی و ۴ ساعت بعد از عمل می‌توانید مایعات شفاف و غذای بسیار نرم بنوشید. 
2. در روز جراحی در منزل (هتل) استراحت کنید. باتوجه به اینکه تا چند روز بعد از جراحی بینی باید سربالا باشد، می‌توانید با استفاده از دو یا چند بالش سر خود را بالا نگه دارید. 
3. پس از به هوش آمدن کامل، مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک را شروع کنید و به برنامه دارویی خود پایبند باشید (البته اکثر بیماران اصلاً به هیچ دارویی نیاز ندارند). پزشک ممکن است برای کاهش درد پس از عمل، استامینوفن ۵۰۰ میلی گرمی را تجویز کند که باید هر ۶ ساعت مصرف شود. 
4. روز بعد از جراحی، پانسمان زیر بینی را بردارید و حداقل روزی ۵ بار داخل بینی را با محلول شستشو و سرنگی که در اختیار شما قرار داده شده بشویید. روزی ۳ بار هم به نواحی بخیه شده پماد بزنید. 
5. در ۴۸ ساعت اول پس از جراحی، کمپرس سرد را روی بینی و چشم‌ها قرار دهید. سپس به مدت ۴۸ ساعت دیگر از کمپرس گرم استفاده کنید (کمپرس را زیاد روی بینی فشار ندهید).
6. از روز سوم پس از جراحی روزانه ۳۰ دقیقه پیاده‌روی داشته باشید.
7. عطسه ممکن است بر برخی افراد پس از جراحی تأثیر بگذارد. بهتر است هنگام عطسه، دهان خود را باز کنید تا فشاری به بینی شما وارد نشود.
8. در روز ۵ تا ۷ بعد از جراحی برای برداشتن گچ، آتل و بخیه بینی به پزشک مراجعه کنید. قبل از مراجعه به کلینیک حتماً حمام کنید، اما گچ را خودتان خارج نکنید. 
9. هنگام مراجعه به کلینیک برای کشیدن بخیه مقداری آب‌میوه و شکلات همراه داشته باشید.
10. بعد از برداشتن پانسمان ممکن است تغییر رنگی در پوست بینی، چشم و لب بالایی شما ایجاد شود. جای نگرانی نیست زیرا معمولاً ۲-۳ هفته پس از جراحی ناپدید می‌شود.
11. تا یک یا دوهفته بعد از جراحی، رانندگی نکنید.
12. توصیه می‌شود ۲ تا ۳ هفته قبل و بعد از جراحی، سیگار را ترک کنید؛ زیرا نیکوتین روند بهبودی را کند می‌کند و خطر عوارض را افزایش می‌دهد.
13. از شایع‌ترین عوارض جراحی بینی، تورم و کبودی است. تورم به‌تدریج در ماه اول تا حدودی کاهش می‌یابد، اما چند ماه طول می‌کشد تا کاملاً از بین برود. بنابراین بهترین راه درمان ورم، گذشت زمان است. کبودی نیز در عرض ۲-۳ هفته پس از جراحی کاهش می‌یابد.
14. تورم و کبودی زیر چشم نیز از دیگر عوارض جراحی بینی است که معمولاً با گذشت ۲ تا ۳ هفته پس از جراحی، کاهش می‌یابد. پس نگران نباشید.
15. مصرف آسپرین و ایبوپروفن را از دوهفته قبل از عمل تا دوهفته بعد از آن قطع کنید.
16. حتما تا ۱ ماه از ورزش خودداری کنید. پس از یک ماه نیز تنها مجاز به انجام ورزش‌های سبک مثل شنا و تردمیل هستید. به مدت ۶ ماه از ورزش‌های توپی و تماسی خودداری کنید.
17. لباس راحت بپوشید. تا دوهفته پس از جراحی از لباس‌های پیراهن کش و تیشرت و سایر لباس‌هایی که باید روی سر خود کشیده شوند خودداری کنید.
18. در هفته اول نباید صورت خود را بشویید زیرا باعث خیس شدن آتل می‌شود. آتل مرطوب می‌تواند باعث بثورات پوستی و عفونت ‌شود. اگر آتل خیس شد، حتما آن را با سشوار خشک کنید. 
19. در هفته اول بعد از جراحی شستن موها باید به سبک سالنی و توسط شخص دیگر انجام شود. فقط مطمئن شوید که اسپلینت خیس نشود. 
20. تا ۳ ماه پس از جراحی از عینک (عینک طبی و آفتابی) استفاده نکنید، زیرا پدهای بینی می‌تواند به بینی فشار وارد کند و مانع از ترمیم استخوان‌های بینی شود. اگر مجبور به استفاده از عینک هستید، برای کاهش فشار به استخوان بینی بهتر است عینک را به پیشانی خود بچسبانید. استفاده از لنزهای تماسی پس از ۲-۳ روز مجاز است.
21. تا ۱۰ روز بعد از عمل از رابطه جنسی خودداری کنید. 
22. تا مدتی بعد از جراحی، دندان‌های خود را به‌آرامی و با یک برس نرم مسواک بزنید.
23. تا ۱۴-۱۰ روز پس از جراحی از گفتگوهای تلفنی طولانی و فعالیت‌های اجتماعی خودداری کنید.
24. به مدت یک هفته از خندیدن با صدای بلند و حرکات شدید صورت خودداری کنید.
25. ممکن است بعد از جراحی درجاتی از بی‌حسی (کاهش حس) نوک بینی و دندان‌های جلویی خود را تجربه کنید که پس از دو ماه برطرف می‌شود.
26. به مدت ۶ ماه از قرارگرفتن در معرض نور شدید آفتاب خودداری کنید. نور خورشید باعث التهاب در بینی شما می‌شود.
27. حداقل تا ۶ ماه پس از جراحی در مورد نتیجه جراحی بینی خود قضاوت نکنید، زیرا زمان می‌برد تا ورم به حدی از بین برود که بتوانید نتیجه را ببینید. حداقل ۱۸-۱۲ ماه طول می‌کشد تا بینی شکل واقعی خود را به خود بگیرد. گاهی اوقات روند بهبودی تا ۳ سال پس از جراحی ادامه می‌یابد.

دوره نقاهت عمل بینی چقدر است؟

به طور خلاصه، زمان بهبودی معمول جراحی بینی کمتر از ۱۰ روز است. بسیاری از عوامل دیگر مانند نوع جراحی بینی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود. برای مثال، روش‌هایی مانند رینوپلاستی مایع، زمان بهبودی صفر دارند که در جراحی بینی تجدیدنظر رایج است. 
به طور معمول، یک آتل در قسمت بیرونی بینی شما وجود دارد تا به مدت ۵ روز یا بیشتر از آن محافظت کند و در ۵ روز دیگر، بینی به‌خوبی بهبود یافته و می‌توانید به تمام فعالیت‌های عادی حتی برنامه ورزشی خود برگردید. تنها محدودیت، عدم وجود ورزش‌های تماسی است، مانند فوتبال یا راگبی که آسیب به بینی می‌تواند بسیار ناخوشایند باشد.
برای اینکه بینی مانند سنگ سخت، جامد باشد و تمام بافت‌ها به هم جوش داده شوند، ۶ هفته طول می‌کشد؛ بنابراین، چه مدت طول می‌کشد تا پس از جراحی زیبایی بینی بهبودی حاصل شود؟ متوسط دوره نقاهت معمولاً ۷ تا ۱۰ روز است، اما همیشه به فرد و میزان رعایت دستورالعمل‌های مراقبتی او بستگی دارد. توجه به این نکته و رعایت این دستور که تا چند مدت پس از عمل بینی باید سربالا باشد، تأثیر زیادی در کوتاه‌شدن دوره نقاهت دارد.
البته روش جراحی نیز در میزان دوره نقاهت بسیار تأثیرگذار است. برخی از جراحی‌های بینی با اصلاح انحراف سپتوم برای بهبود تنفس یا کاهش شاخک‌ها برای بهبود تنفس و بهبود علائم آلرژی همراه است. یعنی شما دو عمل جراحی داشته‌اید. رینوپلاستی خارجی و عمل تنفس داخلی؛ بنابراین، تورم و کبودی بیشتر خواهد بود، اما به‌طورکلی ۱۰ روز نقطه عطفی برای ظاهر خوب و توانایی بازگشت به زندگی عادی و ازسرگیری فعالیت‌ها است.

علائم هشدار برای مراجعه فوری به پزشک بعد از عمل بینی 

هر یک از شرایط زیر یک وضعیت اضطراری در نظر گرفته می‌شود:

• خونریزی بینی (متفاوت از ترشحات شفاف طبیعی) 
• تب بالا 
• حالت تهوع و استفراغ مداوم
• اسهال
• سرگیجه
• درد شدید در بینی
• تنگی نفس
• ضربان قلب بالا 
• جوش‌های کور فراگیر در بدن 

سخن پایانی

انجام عمل بینی ممکن است تنها چند ساعت زمان ببرد، اما فردی که می‌خواهد بهترین نتایج عمل بینی را به دست آورد، نیازمند تعهد طولانی‌مدت به مراقبت و نگهداری بینی است. شما باید دستورالعمل‌های پس از عمل را به‌دقت دنبال کنید تا بهترین نتایج ممکن را به دست آورید. 
یکی از مهم‌ترین دستورالعمل‌ها این بود که تا چند روز بعد عمل بینی باید سربالا باشد و آن‌طور که بیان شد باتوجه‌به نظر پزشک خود باید حدود ۲ الی ۶ هفته بعد از عمل بینی سر را بالا نگه دارید. این کار علاوه بر کوتاه‌کردن دوره نقاهت، باعث کاهش میزان تورم بینی خواهد شد.

دکتر محمدکاظم شاهمرادی

متخصص جراحی عمومی، جراح متخصص زیبایی