نویسنده: دکتر محمدکاظم شاهمرادی
پروتز سینه چیست و برای چه کسانی مناسب است؟
پروتز سینه یکی از پرطرفدارترین جراحی‌های زیبایی و ترمیمی در دنیاست که برای افزایش حجم، اصلاح فرم یا بازسازی سینه پس از جراحی‌هایی مانند ماستکتومی به‌کار می‌رود. انتخاب این روش تنها به دلایل زیبایی محدود نمی‌شود، بلکه برای بسیاری از بانوان، بازیابی حس اعتمادبه‌نفس، هویت بدنی و بهبود کیفیت زندگی است. انواع مختلفی از پروتزها در دسترس‌اند: از جنس سیلیکون یا سالین، با شکل‌های گرد یا قطره‌اشکی، که هرکدام برای شرایط بدنی و خواسته‌های خاص طراحی شده‌اند. اما موفقیت این عمل، وابسته به چند عامل کلیدی است: انتخاب پزشک باتجربه، نوع پروتز مناسب، و رعایت مراقبت‌های قبل و بعد از عمل.
متقاضیان باید آگاه باشند که مانند هر جراحی دیگری، این روش هم مزایا و عوارض خاص خود را دارد و تصمیم‌گیری عجولانه می‌تواند منجر به نارضایتی یا حتی مشکلات جدی شود. مشاوره با متخصص معتبر، نقطه آغاز مسیر امن در انتخاب ایمپلنت سینه است.
فهرست
- پروتز سینه چیست؟ انواع پروتز و تفاوت‌های آن‌ها از نظر مواد و شکل ظاهری
- چه کسانی کاندیدای مناسب ایمپلنت سینه هستند؟ شاخص‌های بدنی و معیارهای پزشکی
- انتخاب اندازه و فرم جراحی زیبایی سینه: نحوه تعیین سایز و تناسب با بدن بیمار
- برش‌ها و روش‌های جراحی ایمپلنت سینه: زیر سینه، زیر بغل و اطراف آرئولا
- ایمپلنت سینه سیلیکونی یا سالینی؟ مزایا، معایب و تفاوت‌های ایمنی
- عوارض کوتاه‌مدت پس از جراحی جراحی زیبایی سینه: کبودی، درد و التهاب و راهکارهای مدیریت آن
- عوارض بلندمدت ایمپلنت سینه: کپسولار کنتراکچر، جابه‌جایی و پارگی پروتز
- نکات قبل از جراحی ایمپلنت سینه: آزمایش‌ها، مشاوره پزشکی و آماده‌سازی بیمار
- مراقبت‌های بعد از جراحی جراحی زیبایی سینه: فعالیت فیزیکی، پانسمان و زمان بازگشت به کار و ورزش
- چه زمانی باید برای تعویض یا برداشتن جراحی زیبایی سینه مراجعه کرد؟ علائم هشداردهنده و تصمیم‌گیری پزشکی
- تأثیر ایمپلنت سینه بر ماموگرافی و غربالگری سرطان پستان: نکات ایمنی و روش‌های جایگزین
- سوالات رایج بیماران درباره جراحی زیبایی سینه: درد، شکل طبیعی، لمس و احساس بعد از جراحی
ایمپلنت سینه یک وسیله پزشکی است که برای افزایش حجم، شکل‌دهی یا بازسازی سینه استفاده می‌شود. معمولاً از مواد سیلیکونی ساخته شده و داخل پوست و بافت سینه قرار می‌گیرد تا ظاهر طبیعی سینه حفظ شود یا اصلاح گردد. جراحی زیبایی سینه کاربردهای متعددی دارد، از جمله زیبایی‌شناسی و بازسازی پس از جراحی سرطان سینه.
انواع ایمپلنت سینه
پروتزها بر اساس مواد و شکل ظاهری به چند دسته تقسیم می‌شوند:
۱. از نظر مواد داخلی
- سیلیکون ژل (Silicone Gel)
- پرکاربردترین نوع.
- حس و شکل طبیعی‌تر نسبت به لمس دارد.
- در صورت پارگی، ژل معمولاً درون پوشش پروتز می‌ماند و به بافت اطراف نفوذ نمی‌کند.
- مناسب افرادی که ظاهر طبیعی می‌خواهند.
- آب نمک (Saline)
- حاوی محلول آب و نمک است.
- در صورت پارگی، مایع به بدن جذب و دفع می‌شود (ایمن‌تر از نظر سلامتی).
- شکل و لمس آن کمتر طبیعی است و گاهی موج‌دار شدن سطح پروتز دیده می‌شود.
- پروتزهای ترکیبی یا جدید
- برخی پروتزها از ژل بسیار چسبناک یا مواد جدید ساخته می‌شوند که شکل را بهتر حفظ کنند و خطر پارگی کمتر باشد.
۲. از نظر شکل ظاهری
- گرد (Round)
- سطح گرد و یکنواخت.
- حجم سینه را به طور مساوی افزایش می‌دهد.
- مناسب افرادی که تمایل به بزرگ‌تر شدن قسمت بالایی سینه دارند.
- آناتومیک یا قطره‌ای (Teardrop / Anatomical)
- شبیه قطره آب؛ قسمت بالایی کمتر و قسمت پایینی پرتر است.
- ظاهر طبیعی‌تر و شبیه سینه واقعی.
- معمولاً برای بازسازی سینه پس از سرطان یا افرادی که به دنبال ظاهر طبیعی هستند توصیه می‌شود.
۳. سطح پروتز
- سطح صاف (Smooth)
- حرکت راحت‌تر در بافت سینه.
- احتمال چین‌خوردگی کمتر در برخی مدل‌ها.
- سطح برجسته یا بافت‌دار (Textured)
- چسبندگی بیشتر به بافت اطراف.
- خطر جابجایی کمتر، به خصوص در پروتزهای قطره‌ای.
✅ خلاصه تفاوت‌ها:
مواد: سیلیکون طبیعی‌تر، آب نمک ایمن‌تر در صورت پارگی.
شکل: گرد برای حجم یکنواخت، قطره‌ای برای ظاهر طبیعی‌تر.
سطح: صاف حرکت راحت، بافت‌دار ثبات بیشتر.
کاندیدای مناسب جراحی زیبایی سینه معمولاً بر اساس وضعیت بدنی، اهداف زیبایی یا پزشکی، و سلامت عمومی تعیین می‌شوند. انتخاب مناسب پروتز و جراحی موفق، به ارزیابی دقیق پزشک و شاخص‌های مشخصی بستگی دارد. در ادامه معیارهای اصلی آورده شده است:
۱. شاخص‌های بدنی و سن
سن: معمولاً بالای ۱۸ سال برای پروتزهای آب نمک و بالای ۲۲ سال برای پروتزهای سیلیکونی (طبق توصیه FDA در برخی کشورها).
وضعیت بدنی:
- دارای بافت سینه کافی برای پوشش پروتز یا امکان بازسازی مناسب.
- شاخص توده بدنی (BMI) در محدوده نرمال تا کمی بالاتر برای کاهش ریسک عوارض جراحی.
- پوست سالم و بدون عفونت فعال، جوشگاه ضعیف یا مشکلات ترمیمی.
۲. اهداف زیبایی
- تمایل به افزایش حجم سینه یا اصلاح فرم آن.
- اصلاح عدم تقارن سینه‌ها.
- بازسازی پس از جراحی سرطان یا آسیب.
۳. معیارهای پزشکی و سلامتی
- سلامت عمومی خوب: بدون بیماری‌های شدید قلبی، عروقی، یا سیستمیک که جراحی را پرخطر کند.
- عدم بارداری یا شیردهی فعال: پروتز معمولاً تا پس از پایان شیردهی توصیه نمی‌شود.
- عدم حساسیت یا واکنش شدید به مواد پروتز.
- سلامت روانی: انتظارات واقع‌بینانه از نتیجه جراحی.
۴. موارد منع یا احتیاط
- بیماری‌های خودایمنی یا مشکلات ترمیم زخم شدید.
- سابقه سرطان فعال (بجز بازسازی پس از درمان).
- عفونت فعال در بدن یا در ناحیه سینه.
- مشکلات پوستی شدید مانند اگزما یا درماتیت مزمن در محل برش.
✅ خلاصه:
کاندیدای ایده‌آل، فردی بالغ با سلامت عمومی مناسب، پوست و بافت سینه کافی، و انتظارات واقع‌بینانه است. برای زنان بازسازی بعد از سرطان، معیارها ممکن است کمی متفاوت باشد و جراح پلاستیک باید ارزیابی دقیق انجام دهد.
انتخاب اندازه و فرم ایمپلنت سینه یکی از مهم‌ترین مراحل جراحی است، زیرا نتیجه نهایی به شکل و نسبت سینه‌ها نسبت به کل بدن بستگی دارد. این تصمیم معمولاً با همکاری جراح پلاستیک و بیمار گرفته می‌شود و بر اساس معیارهای آناتومیک، سبک زندگی و انتظار زیبایی‌شناسی انجام می‌شود.
۱. تعیین اندازه پروتز
الف) معیارهای بدنی
- عرض سینه و قفسه سینه
- فاصله بین استخوان‌های سینه و پهنای بافت سینه معیار مهمی برای تعیین پروتز است.
- ارتفاع و حجم سینه طبیعی
- بافت موجود سینه باید بتواند پروتز را پوشش دهد تا ظاهر طبیعی حفظ شود.
- شاخص توده بدنی (BMI)
- افراد با چربی کمتر یا پوست نازک، بهتر است پروتز با حجم متوسط انتخاب کنند تا برجستگی مصنوعی و چین‌خوردگی رخ ندهد.
- ارتفاع و نسبت کل بدن
- سایز پروتز باید با قد، عرض شانه‌ها و پهنای کمر هماهنگ باشد تا تناسب طبیعی ایجاد شود.
ب) ترجیحات بیمار
- تمایل به افزایش حجم ملایم یا تغییر چشمگیر.
- سبک زندگی: ورزشکاران ممکن است پروتز کوچکتر یا سبک‌تر را ترجیح دهند تا فعالیت‌های روزمره محدود نشود.
۲. انتخاب فرم پروتز
الف) شکل
- گرد (Round)
- حجم سینه به طور مساوی افزایش می‌یابد.
- مناسب افرادی که ظاهر برجسته و متقارن می‌خواهند.
- قطره‌ای یا آناتومیک (Teardrop / Anatomical)
- قسمت پایینی سینه برجسته‌تر، قسمت بالایی کمی مسطح‌تر.
- ظاهر طبیعی‌تر و شبیه سینه واقعی.
- ب) سطح پروتز
- صاف (Smooth): حرکت راحت‌تر، شکل نرم‌تر.
- بافت‌دار (Textured): ثبات بیشتر، مخصوصاً در پروتزهای قطره‌ای برای کاهش جابجایی.
۳. روش‌های تعیین سایز پیش از جراحی
- اندازه‌گیری مستقیم با متر و خط‌کش
- عرض سینه، فاصله نوک سینه تا استخوان ترقوه، ضخامت بافت.
- تست پروتز موقت (Sizers)
- استفاده از پروتزهای موقت داخل سوتین برای دیدن حجم واقعی.
- تصویرسازی سه‌بعدی یا شبیه‌سازی رایانه‌ای
- برخی کلینیک‌ها امکان شبیه‌سازی دیجیتال حجم و فرم پروتز را دارند تا بیمار نتیجه را قبل از جراحی ببیند.
✅ نکته مهم: انتخاب سایز و فرم پروتز باید تناسب با بدن و بافت موجود رعایت شود، نه صرفاً طبق میل بیمار، تا ظاهر طبیعی و سالم باقی بماند و خطر عوارض کاهش یابد.
در جراحی جراحی زیبایی سینه، محل برش و روش جراحی نقش مهمی در ظاهر نهایی، دوره بهبودی و احتمال ایجاد جای زخم دارد. انتخاب روش مناسب به آناتومی بیمار، نوع پروتز، حجم مورد نظر و تجربه جراح بستگی دارد.
۱. برش زیر سینه (Inframammary Incision)
محل: در چین طبیعی زیر سینه ایجاد می‌شود.
مزایا:
- دسترسی مستقیم و کنترل بهتر جراح برای قرار دادن پروتز.
- مناسب برای هر نوع پروتز و هر حجم.
- جای زخم معمولاً در چین سینه پنهان می‌شود.
معایب:
در برخی افراد با چین کمتر، ممکن است جای زخم قابل مشاهده باشد.
۲. برش زیر بغل (Transaxillary Incision)
محل: در ناحیه زیر بغل، بدون برش روی سینه.
مزایا:
- هیچ زخمی روی خود سینه باقی نمی‌ماند.
- ظاهر طبیعی سینه حفظ می‌شود.
معایب:
- دسترسی محدود؛ جراح باید تجربه بالایی داشته باشد.
- معمولاً برای پروتزهای گرد یا حجم متوسط مناسب است.
- خطر جابجایی پروتز و نیاز به تکنیک دقیق بالاتر است.
۳. برش اطراف آرئولا (Periareolar Incision)
محل: اطراف لبه تیره نوک سینه (آرئولا).
مزایا:
- جای زخم در مرز رنگی پوست و آرئولا کمتر دیده می‌شود.
- امکان قرار دادن پروتز زیر یا روی عضله سینه.
معایب:
- خطر آسیب به اعصاب حساس نوک سینه و کاهش حس آن.
- احتمال بروز عفونت یا ایجاد مشکل در شیردهی بیشتر از سایر روش‌ها.
- محدودیت در حجم پروتز بزرگ.
۴. مقایسه کوتاه روش‌ها
روش برش مزایا معایب
زیر سینه دسترسی مستقیم، مناسب هر حجم جای زخم قابل مشاهده در بعضی افراد
زیر بغل بدون برش روی سینه، ظاهر طبیعی دشواری جراحی، محدودیت حجم، نیاز به تجربه بالا
اطراف آرئولا جای زخم کمتر دیده می‌شود خطر کاهش حس نوک سینه، محدودیت حجم، تاثیر بر شیردهی
________________________________________
✅ نکته: انتخاب محل برش باید با توجه به آناتومی سینه، نوع پروتز، حجم مورد نظر و ترجیح بیمار انجام شود. تجربه جراح نیز نقش کلیدی در نتیجه نهایی دارد
پروتزهای سینه بر اساس ماده پرکننده عمدتاً به دو نوع سیلیکونی (Silicone) و سالینی / آب نمک (Saline) تقسیم می‌شوند. هر کدام مزایا، معایب و نکات ایمنی خاص خود را دارند که باید قبل از تصمیم‌گیری مدنظر قرار گیرد.
۱. جراحی زیبایی سینه سیلیکونی
الف) ویژگی‌ها
- پر شده با ژل سیلیکونی چسبناک.
- شکل و لمس طبیعی‌تر دارد، به ویژه در زنان با بافت سینه کم.
ب) مزایا
- ظاهر و لمس بسیار طبیعی، شبیه سینه واقعی.
- احتمال چین‌خوردگی و موج‌دار شدن سطح کمتر از سالینی.
- گزینه مناسب برای پروتزهای قطره‌ای و آناتومیک.
ج) معایب
- در صورت پارگی، ژل داخل پوشش پروتز باقی می‌ماند و نیاز به MRI یا سونوگرافی برای تشخیص دارد.
- هزینه بالاتر نسبت به پروتز سالینی.
- نیاز به پیگیری منظم با تصویربرداری (MRI یا سونو) برای اطمینان از سالم بودن پروتز.
د) نکات ایمنی
پارگی معمولاً بدون نشتی فوری دیده نمی‌شود (پارگی خاموش).
FDA توصیه به MRI هر ۳ تا ۵ سال دارد.
۲. ایمپلنت سینه سالینی (آب نمک)
الف) ویژگی‌ها
- پر شده با محلول آب و نمک استریل.
- در داخل بدن، در صورت پارگی، مایع جذب و دفع می‌شود.
ب) مزایا
- ایمن‌تر در صورت پارگی؛ بدن محلول را جذب می‌کند.
- معمولاً برش کوچکتر و انعطاف بیشتر برای جراح.
- هزینه کمتر نسبت به پروتز سیلیکونی.
ج) معایب
- لمس و ظاهر کمتر طبیعی، به خصوص در زنان با بافت سینه کم.
- احتمال چین‌خوردگی و موج‌دار شدن سطح پروتز بیشتر است.
- گاهی صدا یا حرکت مایع داخل پروتز احساس می‌شود.
د) نکات ایمنی
- پارگی معمولاً بلافاصله قابل تشخیص است.
- نیاز به تصویربرداری معمول ندارد، مگر در موارد خاص.
۳. مقایسه کوتاه
ویژگی سیلیکونی سالینی
لمس طبیعی بسیار طبیعی کمتر طبیعی
تشخیص پارگی نیاز به MRI بلافاصله قابل مشاهده
ایمنی در پارگی ژل داخل پروتز می‌ماند محلول جذب بدن می‌شود
هزینه بالاتر پایین‌تر
چین‌خوردگی کمتر بیشتر
مناسب برای پروتز آناتومیک بله محدود
________________________________________
✅ جمع‌بندی:
- اگر ظاهر و لمس طبیعی اولویت است: پروتز سیلیکونی بهتر است.
- اگر ایمنی در پارگی و هزینه اهمیت دارد: پروتز سالینی مناسب‌تر است.
- انتخاب نهایی باید با توجه به آناتومی بدن، حجم مورد نظر و سبک زندگی بیمار انجام شود.
پس از جراحی ایمپلنت سینه، بدن واکنش طبیعی به جراحی نشان می‌دهد و برخی عوارض کوتاه‌مدت رایج هستند. آگاهی از آن‌ها و روش‌های مدیریتشان، به بهبودی سریع‌تر و کاهش نگرانی کمک می‌کند.
۱. کبودی (Bruising)
- علت: آسیب به رگ‌های خونی کوچک در بافت سینه حین جراحی.
- ویژگی‌ها: رنگ پوست به آبی، بنفش یا سبز متمایل می‌شود؛ معمولاً در ۷ تا ۱۴ روز کم‌رنگ می‌شود.
راهکارهای مدیریت:
- استفاده از کمپرس سرد در ۲۴ ساعت اول پس از جراحی (۱۵–۲۰ دقیقه، هر چند ساعت یک بار).
- استراحت و بالا نگه داشتن دست‌ها هنگام خواب تا کاهش تورم و کبودی.
- اجتناب از داروهایی که خونریزی را افزایش می‌دهند (مثل آسپرین و ایبوپروفن، مگر با تجویز پزشک).
۲. درد و حساسیت
- علت: التهاب بافت، کشیدگی عضله یا فشار پروتز بر بافت طبیعی.
- ویژگی‌ها: درد ملایم تا متوسط، معمولاً در ۳–۷ روز اولیه بیشتر است.
راهکارهای مدیریت:
- مصرف مسکن‌های تجویز شده توسط جراح (مثل استامینوفن یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی).
- پوشیدن سوتین طبی یا بانداژ حمایتی برای کاهش حرکت پروتز و فشار.
- پرهیز از فعالیت شدید و بلند کردن اجسام سنگین تا بهبودی کامل.
۳. تورم و التهاب
- علت: تجمع مایع طبیعی بدن و واکنش بافت‌ها به جراحی.
- ویژگی‌ها: سینه‌ها متورم و گاهی سفت می‌شوند؛ ممکن است تا چند هفته ادامه داشته باشد.
راهکارهای مدیریت:
- ماساژهای سبک طبق دستور پزشک (در برخی پروتزها، به خصوص سیلیکونی).
- ادامه استفاده از سوتین حمایتی شبانه و روزانه.
- اجتناب از گرمای شدید یا ورزش سنگین در هفته‌های اول.
۴. نکات عمومی برای مراقبت کوتاه‌مدت
- استراحت کافی و خواب با بالاتر گذاشتن نیم‌تنه بالایی.
- اجتناب از حرکات شدید و ورزش سنگین ۴–۶ هفته اول.
- رعایت دقیق دستورالعمل‌های جراح درباره پانسمان، شستشو و داروها.
- تماس با پزشک در صورت تورم غیرعادی، قرمزی شدید، ترشح یا تب.
✅ جمع‌بندی:
کبودی، درد و تورم پس از جراحی جراحی زیبایی سینه طبیعی هستند و با استراحت، مراقبت حمایتی و داروهای تجویزی معمولاً بهبود می‌یابند. مهم است که هر علامت غیرعادی یا شدید سریعاً به پزشک گزارش شود تا عوارض جدی پیشگیری شود.
عوارض بلندمدت جراحی زیبایی سینه معمولاً پس از چند ماه تا چند سال پس از جراحی رخ می‌دهند و بیشتر به واکنش بدن به پروتز یا مشکلات مکانیکی مرتبط هستند. شناخت این عوارض و روش پیشگیری یا مدیریت آن‌ها اهمیت زیادی دارد.
۱. کپسولار کانتراکچر (Capsular Contracture)
الف) تعریف
- بدن به طور طبیعی اطراف پروتز یک کپسول فیبروزی ایجاد می‌کند.
- وقتی این بافت سفت و غیرطبیعی می‌شود، پروتز فشرده و سفت می‌شود و شکل سینه تغییر می‌کند.
ب) علائم
- سفت شدن سینه‌ها.
- تغییر شکل یا بالا رفتن پروتز.
- درد یا ناراحتی در لمس.
ج) عوامل ایجاد
- عفونت یا التهاب پس از جراحی.
- خونریزی یا تجمع مایع اطراف پروتز.
- استفاده از پروتز با سطح صاف در برخی افراد مستعد.
د) راهکارها
- پیشگیری: جراحی تمیز، استفاده از پروتز بافت‌دار در افراد مستعد، ماساژهای توصیه‌شده توسط جراح.
- درمان: در موارد خفیف ماساژ یا داروهای ضد التهاب؛ در موارد شدید نیاز به جراحی مجدد یا تعویض پروتز.
۲. جابجایی پروتز (Implant Malposition)
الف) تعریف
- تغییر محل پروتز نسبت به موقعیت اولیه.
- ممکن است پروتز بالا، پایین، جانبی یا چرخیده شود.
ب) علائم
- عدم تقارن سینه‌ها.
- تغییر شکل غیرطبیعی نوک سینه یا چین‌های سینه.
ج) عوامل ایجاد
- قرار دادن پروتز در محفظه بزرگ‌تر از سایز پروتز.
- آسیب یا ضعف بافت نگهدارنده سینه.
- ضربه یا فشار خارجی به سینه.
د) راهکارها
- پیشگیری با انتخاب سایز مناسب پروتز و تکنیک جراحی دقیق.
- درمان معمولاً شامل جراحی مجدد برای اصلاح موقعیت پروتز است.
۳. پارگی پروتز (Implant Rupture)
الف) تعریف
شکستن یا سوراخ شدن پوشش پروتز که باعث خروج محتویات داخلی می‌شود.
ب) تفاوت بر اساس نوع پروتز
نوع پروتز علائم پارگی اقدامات
سیلیکونی معمولاً پارگی خاموش؛ بدون تغییر فوری حجم نیاز به MRI یا سونوگرافی برای تشخیص
سالینی تغییر حجم سریع و نرم شدن سینه مایع جذب بدن می‌شود، جایگزینی پروتز نیاز است
ج) علل پارگی
- ضربه یا فشار شدید.
- پیری یا فرسودگی پوشش پروتز.
- جراحی مجدد یا تکنیک نامناسب.
د) راهکارها
- بررسی دوره‌ای با تصویربرداری (به خصوص برای پروتز سیلیکونی).
- جراحی تعویض پروتز در صورت پارگی یا تغییر شکل.
✅ جمع‌بندی:
عوارض بلندمدت ایمپلنت سینه شامل سفت شدن کپسولی، جابجایی و پارگی پروتز است و اغلب نیاز به پیگیری منظم، مراقبت پزشکی و در صورت لزوم جراحی اصلاحی دارد. انتخاب پروتز مناسب، تکنیک جراحی دقیق و مراقبت‌های پس از جراحی می‌تواند ریسک این عوارض را کاهش دهد.
قبل از جراحی جراحی زیبایی سینه، آماده‌سازی کامل بیمار و انجام ارزیابی‌های پزشکی نقش بسیار مهمی در کاهش عوارض، انتخاب پروتز مناسب و تضمین نتیجه موفق دارد. این مرحله شامل آزمایش‌ها، مشاوره‌ها و آماده‌سازی فیزیکی و روانی است.
۱. مشاوره پزشکی و تعیین اهداف
- ارزیابی انتظارات بیمار: تعیین هدف جراحی (زیبایی، اصلاح عدم تقارن، بازسازی بعد از سرطان).
- بررسی آناتومی سینه و بدن: اندازه، شکل، ضخامت پوست و بافت سینه.
- تعیین نوع و حجم پروتز مناسب: بر اساس شکل بدن، سبک زندگی و خواسته‌های بیمار.
- بررسی سابقه پزشکی و جراحی: بیماری‌های قلبی، دیابت، مشکلات انعقادی یا جراحی‌های قبلی سینه.
- توضیح عوارض و دوره بهبودی: بیمار باید از عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدت آگاه باشد.
۲. آزمایش‌ها و ارزیابی‌های پزشکی
- آزمایش خون و بیوشیمی: برای بررسی سلامت عمومی و امکان بیهوشی.
- اکو یا ماموگرافی سینه: برای بررسی بافت سینه و تشخیص ضایعات احتمالی.
- EKG و بررسی قلب: در افراد بالای ۴۰ سال یا با سابقه بیماری قلبی.
- مشاوره بیهوشی: ارزیابی ریسک جراحی و انتخاب نوع بیهوشی.
۳. آماده‌سازی جسمی بیمار
- قطع داروهای رقیق‌کننده خون: مانند آسپرین یا وارفارین طبق نظر پزشک.
- توقف مصرف سیگار و الکل: حداقل ۲–۴ هفته قبل و بعد از جراحی برای بهبود ترمیم بافت.
- برنامه غذایی و هیدراتاسیون مناسب: حفظ سطح انرژی و کاهش عوارض بیهوشی.
- تهیه سوتین حمایتی و لباس راحت بعد از جراحی.
۴. آماده‌سازی روانی
- داشتن انتظارات واقع‌بینانه از نتیجه جراحی.
- برنامه‌ریزی برای استراحت و حمایت پس از عمل توسط خانواده یا همراه.
- آموزش درباره مراقبت‌های بعد از جراحی، درد، تورم و کبودی.
✅ جمع‌بندی:
آماده‌سازی قبل از جراحی شامل مشاوره دقیق پزشکی، انجام آزمایش‌ها و تصویربرداری، آماده‌سازی جسمی و روانی بیمار است. رعایت این مراحل باعث کاهش ریسک عوارض، انتخاب پروتز مناسب و بهبود نتیجه نهایی می‌شود.
بعد از جراحی ایمپلنت سینه، مراقبت‌های دقیق پس از عمل نقش مهمی در کاهش عوارض، تسریع بهبودی و حفظ نتیجه جراحی دارند. رعایت نکات زیر به بیمار کمک می‌کند به شکل ایمن و سریع‌تر به زندگی روزمره بازگردد.
۱. فعالیت فیزیکی
- ۲–۳ روز اول: استراحت کامل، محدودیت در حرکت دست‌ها و اجتناب از فشار روی سینه‌ها.
- ۱–۲ هفته اول: فعالیت سبک مثل راه رفتن آرام مجاز است، اما بلند کردن اجسام سنگین ممنوع است.
- ۳–۶ هفته اول: از حرکات شدید، ورزش‌های سنگین یا بلند کردن اجسام سنگین خودداری شود.
- بعد از ۶ هفته: بیشتر بیماران می‌توانند به تدریج به فعالیت‌های طبیعی و ورزش بازگردند، البته با مشورت جراح.
۲. پانسمان و مراقبت از زخم
- پانسمان اولیه: معمولاً ۲–۳ روز اول ثابت نگه داشته می‌شود و سپس توسط جراح تعویض یا برداشته می‌شود.
- سوتین طبی یا بانداژ حمایتی: باید حداقل ۴–۶ هفته استفاده شود تا پروتز در جای خود تثبیت شود و تورم کاهش یابد.
- شستشو و نگهداری زخم: طبق دستور پزشک، معمولاً با شوینده ملایم و خشک نگه داشتن ناحیه زخم.
- مراقبت از بخیه‌ها: بخیه‌ها ممکن است جذبی یا قابل کشیدن باشند؛ در هر صورت دستکاری نکنید و مراقب باشید زخم تمیز و خشک بماند.
۳. مدیریت درد و تورم
- مصرف مسکن‌های تجویزی طبق دستور پزشک.
- استفاده از کمپرس سرد در ۲۴–۴۸ ساعت اول برای کاهش تورم و کبودی.
- بالا نگه داشتن نیم‌تنه بالایی هنگام استراحت یا خواب.
۴. زمان بازگشت به کار و ورزش
- کار اداری یا سبک: معمولاً ۵–۷ روز بعد از جراحی مجاز است.
- فعالیت‌های فیزیکی متوسط یا ورزش سبک: بعد از ۳–۴ هفته، با اجازه جراح.
- ورزش سنگین یا بلند کردن اجسام >۵–۱۰ کیلوگرم: حداقل ۶ هفته پس از جراحی.
________________________________________
۵. نکات مهم دیگر
- مراجعه منظم به جراح برای کنترل جای زخم، بررسی تورم و شکل پروتز.
- جلوگیری از فشار مستقیم، ضربه یا ماساژ شدید پروتز تا زمانی که جراح اجازه دهد.
- گزارش سریع هر علامت غیرعادی مانند درد شدید، تورم غیرمعمول، قرمزی یا ترشح به پزشک.
________________________________________
✅ جمع‌بندی:
مراقبت‌های پس از جراحی شامل محدود کردن فعالیت‌های فیزیکی، رعایت پانسمان و سوتین حمایتی، مدیریت درد و تورم و بازگشت تدریجی به کار و ورزش است. رعایت دقیق این نکات، ریسک عوارض را کاهش داده و نتیجه زیبایی‌شناسی پروتز را حفظ می‌کند.
تعویض یا برداشتن ایمپلنت سینه معمولاً پس از چند سال یا در صورت بروز مشکلات خاص انجام می‌شود. آگاهی از علائم هشداردهنده و زمان مناسب مراجعه به جراح، کلید پیشگیری از عوارض جدی و حفظ ظاهر طبیعی سینه است.
۱. زمان معمول تعویض پروتز
- عمر مفید پروتزها معمولاً ۱۰–۱۵ سال است، اما بسته به نوع پروتز، جنس و مراقبت‌های پس از جراحی، ممکن است زودتر نیاز به تعویض داشته باشند.
- پروتز سیلیکونی و سالینی هر دو نیاز به پیگیری دوره‌ای دارند، اما پروتز سیلیکونی به تصویربرداری منظم (MRI یا سونوگرافی) توصیه می‌شود.
۲. علائم هشداردهنده که نیاز به مراجعه دارند
- تغییر شکل سینه‌ها
- یکی از سینه‌ها به سمت بالا، پایین یا جانبی حرکت کرده است.
- عدم تقارن ناگهانی یا برجستگی غیرطبیعی.
- سفتی یا درد طولانی (کپسولار کانتراکچر)
- سفت شدن غیرطبیعی سینه یا درد مداوم.
- تورم یا التهاب غیرمعمول
- قرمزی، گرمی، ترشح یا ورم شدید اطراف پروتز.
- حساسیت یا کاهش حس نوک سینه
- به ویژه اگر ناگهانی رخ دهد.
- مشاهده پارگی یا نشت پروتز
- در پروتز سالینی کاهش حجم سریع، در پروتز سیلیکونی تغییر شکل یا سفتی.
- عفونت یا ایجاد توده غیرعادی
- ترشح، بوی بد، تب یا درد شدید که به سرعت باید بررسی شود.
۳. تصمیم‌گیری پزشکی
- جراح پس از معاینه بالینی، تصویربرداری و ارزیابی علائم تصمیم می‌گیرد که:
- تعویض پروتز (جایگزینی با پروتز جدید)
- برداشتن پروتز بدون جایگزینی
- مراقبت و پیگیری بدون جراحی (در موارد خفیف)
- برخی مشکلات نیاز به جراحی فوری دارند (مثل عفونت یا پارگی سریع). برخی دیگر قابل مدیریت با زمان‌بندی برنامه‌ریزی شده هستند (مثل کپسولار کانتراکچر خفیف).
✅ جمع‌بندی:
مراجعه به جراح برای تعویض یا برداشتن ایمپلنت سینه با مشاهده تغییر شکل، درد طولانی، تورم غیرعادی، پارگی یا علائم عفونت ضروری است.
پیگیری منظم، تصویربرداری دوره‌ای و آگاهی از علائم هشداردهنده، طول عمر پروتز و سلامت سینه‌ها را تضمین می‌کند.
جراحی زیبایی سینه می‌تواند بر ماموگرافی و غربالگری سرطان پستان تأثیر بگذارد، اما با رعایت نکات ایمنی و استفاده از روش‌های مناسب، تشخیص دقیق و ایمن امکان‌پذیر است.
۱. تأثیر پروتز روی ماموگرافی
- پروتز می‌تواند بخشی از بافت طبیعی سینه را پنهان کند و دید رادیولوژیک را محدود کند.
- به ویژه پروتزهایی که زیر بافت سینه قرار دارند ممکن است فشار کمتری روی بافت اصلی وارد کنند و برخی مناطق دیده نشوند.
- با تکنیک‌های استاندارد، حدود ۹۰٪ از بافت سینه قابل بررسی است، اما بخش محدودی ممکن است در تصاویر پوشیده شود.
۲. نکات ایمنی در ماموگرافی با پروتز
- اطلاع‌رسانی به رادیولوژیست: قبل از انجام ماموگرافی، حتماً به تکنسین یا رادیولوژیست درباره وجود پروتز اطلاع دهید.
- تکنیک ویژه فشار دادن سینه (Eklund Maneuver):
- پروتز به آرامی به عقب فشار داده می‌شود و بافت طبیعی سینه به جلو کشیده می‌شود تا بخش بیشتری قابل مشاهده باشد.
- فشار ملایم و محافظت از پروتز:
- فشار زیاد ممکن است به پروتز آسیب برساند، بنابراین تکنیک ایمن توسط رادیولوژیست ضروری است.
۳. روش‌های جایگزین و مکمل غربالگری
سونوگرافی پستان:
- برای بررسی بافت‌های پنهان شده در ماموگرافی مفید است.
- بخصوص در زنانی با بافت سینه متراکم یا پروتز سیلیکونی.
MRI پستان:
- برای بررسی پارگی پروتز یا توده‌های پنهان مناسب است.
- بیشتر برای پروتز سیلیکونی توصیه می‌شود.
معاینات بالینی منظم:
معاینه سینه توسط پزشک و خودآزمایی ماهانه مکمل غربالگری تصویری است.
۴. نکات کلیدی
- وجود پروتز، مانع غربالگری سرطان پستان نمی‌شود، اما تکنیک و تجهیزات مناسب لازم است.
- پیگیری منظم و اطلاع‌رسانی به رادیولوژیست، تشخیص زودهنگام سرطان را تضمین می‌کند.
- در صورت پروتز سیلیکونی، MRI دوره‌ای معمولاً هر ۳–۵ سال برای بررسی پارگی توصیه می‌شود.
________________________________________
✅ جمع‌بندی:
ایمپلنت سینه ممکن است بخشی از بافت طبیعی را در ماموگرافی بپوشاند، اما با استفاده از تکنیک‌های ویژه، اطلاع‌رسانی به رادیولوژیست و روش‌های مکمل مثل سونوگرافی یا MRI غربالگری سرطان پستان ایمن و مؤثر باقی می‌ماند.
در این بخش، به سوالات رایج بیماران درباره ایمپلنت سینه پاسخ داده می‌شود تا نگرانی‌ها درباره درد، شکل و لمس بعد از جراحی کاهش یابد.
۱. آیا جراحی جراحی زیبایی سینه دردناک است؟
درد کوتاه‌مدت: بله، در روزهای اول پس از جراحی درد و حساسیت طبیعی است.
راهکارها:
- مصرف مسکن‌های تجویزی پزشک.
- کمپرس سرد در ۲۴–۴۸ ساعت اول.
- پوشیدن سوتین حمایتی برای کاهش حرکت پروتز.
بهبود: بیشتر دردها در ۷–۱۴ روز کاهش می‌یابند و پس از ۳–۶ هفته به حداقل می‌رسند.
۲. آیا سینه‌ها شکل طبیعی خواهند داشت؟
نتیجه: به طور کلی پروتزهای سیلیکونی و آناتومیک (قطره‌ای) شکل طبیعی‌تری ایجاد می‌کنند.
عوامل مؤثر:
- نوع پروتز (گرد یا قطره‌ای).
- موقعیت پروتز (زیر عضله یا روی بافت).
- ضخامت بافت طبیعی سینه.
انتظارات واقعی: ممکن است شکل اولیه کمی سفت یا بالا باشد که در طی چند هفته به شکل نهایی طبیعی می‌رسد.
۳. آیا لمس سینه‌ها طبیعی است؟
- پروتز سیلیکونی: لمس نرم و طبیعی، شبیه بافت واقعی سینه.
- پروتز سالینی: لمس کمی سفت‌تر و گاهی موج‌دار به نظر می‌رسد، به خصوص در افراد با بافت کم.
- زمان: بعد از کاهش تورم و تثبیت پروتز (حدود ۳–۶ ماه)، حس و لمس طبیعی‌تر می‌شود.
۴. آیا حس سینه‌ها تغییر می‌کند؟
- ممکن است: برخی افراد کاهش موقت حس نوک سینه یا اطراف آن را تجربه کنند.
- دوره بازگشت حس: معمولاً چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد و بیشتر بیماران حس طبیعی خود را باز می‌یابند.
- در موارد نادر: تغییر حس دائمی ممکن است رخ دهد، مخصوصاً در برش اطراف آرئولا.
۵. آیا پروتزها جابه‌جا یا قابل لمس هستند؟
- در حالت طبیعی، پروتز در بافت سینه ثابت است.
- در هفته‌های اول ممکن است کمی حرکت داشته باشد، اما با گذشت زمان و تشکیل کپسول بافتی، تثبیت می‌شود.
- جراح معمولاً از سوتین حمایتی یا بانداژ برای کاهش جابجایی استفاده می‌کند.
۶. نکات تکمیلی برای اطمینان بیمار
مشاوره دقیق قبل از جراحی و انتخاب پروتز مناسب، شکل و لمس طبیعی را تضمین می‌کند.
رعایت مراقبت‌های بعد از جراحی و پیگیری دوره‌ای، عوارض را کاهش می‌دهد و نتیجه بهینه را ایجاد می‌کند.
✅ جمع‌بندی:
بیشتر بیماران پس از جراحی ایمپلنت سینه درد کوتاه‌مدت دارند، اما شکل و لمس طبیعی با پروتز سیلیکونی یا قطره‌ای حفظ می‌شود و حس سینه‌ها معمولاً به مرور بازمی‌گردد. آگاهی از روند بهبودی و رعایت نکات مراقبتی، اضطراب و نگرانی بیماران را کاهش می‌دهد.
سخن آخر
پروتز سینه تصمیمی است که نباید آن را با عجله یا صرفاً بر اساس توصیه‌های ظاهری اتخاذ کرد. این جراحی، چه با هدف زیبایی انجام شود و چه بازسازی پس از بیماری یا آسیب، نیازمند بررسی دقیق پزشکی، آمادگی روحی و انتخاب آگاهانه نوع پروتز است. سیلیکونی یا سالینی بودن، محل جای‌گیری، حجم و شکل پروتز، همگی عواملی‌اند که بسته به آناتومی بدن و انتظار فرد، باید شخصی‌سازی شوند. در کنار مزایایی مانند بهبود اعتمادبه‌نفس یا اصلاح تناسب اندام، این عمل ممکن است با عوارضی مانند عفونت، جابه‌جایی یا سفتی بافت همراه باشد.
بنابراین، مشورت با پزشک باتجربه، انجام آزمایش‌های اولیه و پیروی از مراقبت‌های بعد از عمل، نقش کلیدی در رسیدن به نتیجه مطلوب دارند. اگر در آستانه تصمیم‌گیری هستید، پرسش‌های خود را بی‌پرده مطرح کنید، مزایا و معایب را بسنجید و از هر اقدامی بدون بررسی علمی پرهیز کنید. زیبایی حقیقی، در انتخاب آگاهانه و مراقبت هوشمندانه از بدن نهفته است.عمل پروتز سینه
• جراحی بزرگ کردن سینه
• ایمپلنت سینه
• جراحی زیبایی سینه
• بازسازی سینه با پروتز
دکتر محمدکاظم شاهمرادی
متخصص جراحی عمومی، جراح متخصص زیبایی