نویسنده: دکتر محمدکاظم شاهمرادی

مراقبت‌های بعد از عمل بلفاروپلاستی

جراحی بلفاروپلاستی یکی از روش‌های محبوب برای زیبایی و بازسازی پلک‌ها است که نتایج چشمگیری در جوانسازی چشم‌ها دارد. موفقیت عمل و کاهش عوارض پس از جراحی، تا حد زیادی به رعایت مراقبت های بعد از عمل بلفاروپلاستی بستگی دارد. استفاده از کمپرس سرد در روزهای اولیه، مراقبت دقیق از بخیه‌ها، پرهیز از فعالیت‌های سنگین و رعایت نکات بهداشتی باعث کاهش تورم، کبودی و التهاب می‌شود. همچنین خوابیدن با سر بالاتر، مصرف داروهای تجویز شده و محافظت از نور مستقیم خورشید از دیگر نکات حیاتی است. برای دستیابی به بهترین نتیجه، انتخاب بهترین کلینیک بلفاروپلاستی و پیروی دقیق از توصیه‌های پزشک، نقش کلیدی دارد. آگاهی از این نکات علمی و معتبر، تجربه بهبودی ایمن و رضایت‌بخش را برای بیماران تضمین می‌کند.

فهرست مطالب

بلفاروپلاستی چیست و چرا انجام می‌شود؟

بلفاروپلاستی نوعی جراحی بدون بیهوشی و رایج در کلینیک‌های زیبایی است که پوست اضافی پلک بالا و همینطور پلک پایین را از بین می‌برد. با افزایش سن، پلک‌ها کشیده می‌شوند و عضلات اطراف آن‌ها ضعیف می‌شوند و در نتیجه توان حفظ حالت مثل گذشته را ندارند. در نتیجه، پوست و چربی اضافی می‌تواند در بالا و زیر پلک شما جمع شود و به اصطلاح اطراف چشم‌های شما پر از چین و چروک شود. در نهایت باعث افتادگی ابروها، افتادگی پلک‌های فوقانی و قسمت کیسه مانند زیر چشم شود. البته نمی‌توان گفت این عمل فقط برای از بین بردن چین و چروک‌های ناشی از کهولت سن انجام می‌شود؛ بلکه در سنین میان‌سالی و حتی قبل از آن هم در افرادی که از فرم چشم‌های خود ناراضی هستند، انجام می‌شود.

قطعا هدف انجام این عمل صرفا زیبایی نیست؛ علاوه‌بر افزایش سن، افتادگی شدید پوست اطراف چشم می‌تواند دید جانبی (دید محیطی) به ویژه قسمت‌های فوقانی و بیرونی میدان بینایی را کاهش دهد و زاویه دید فرد را تخت تاثیر قرار دهد. رعایت مراقبت‌های بعد از عمل افتادگی پلک می‌تواند این مشکلات بینایی را کاهش دهد. این جراحی همچنین می‌تواند چشم‌ها را جوان‌تر و هوشیارتر نشان دهد. البته نتیجه کامل وقتی حاصل می‌شود که در کنار یک عمل خوب، مراقبت‌های بعد از جراحی بلفاروپلاستی را به خوبی انجام دهیم.

دلایل انجام عمل بلفاروپلاستی

انجام جراحی بلفاروپلاستی ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• گشاد شدن یا افتادگی پلک بالایی
• پوست اضافی پلک‌های بالایی که تا حدی دید محیطی را مسدود می‌کند و از زاویه دید فرد می‌کاهد
• پوست اضافی در پلک پایین چشم فرد
• تشکیل کیسه‌هایی زیر چشم

مراقبت‌های قبل از بلفاروپلاستی و نحوه‌ انجام بلفاروپلاستی

قبل از برنامه ریزی برای بلفاروپلاستی، با پزشک متخصص ملاقات کنید. پزشک متخصص معمولا یک جراح پلاستیک، یک چشم پزشک یا یک چشم پزشک متخصص در جراحی پلاستیک اطراف چشم (جراح اکولوپلاستیک) است.

سابقه‌ی پزشکی شما:

پزشک از شما درباره‌ی سوابق بیماری، جراحی‌های قبلی، داروهای مصرفی و مصرف مواد اعتیادآور سوال می‌پرسد.

اهداف شما:

در اینجا به بررسی دلایل انجام این عمل زیبایی و ضرورت انجام آن از نظر پزشک پرداخته می‌شود. به عبارتی پزشک لزوم انجام عمل جراحی و یا انجام راهکار درمانی دیگر را بسته به مشکل شما بیان می‌کند.

معاینه‌ی فیزیکی:

قبل از تصمیم نهایی برای انجام عمل بلفاروپلاستی، پزشک چشم شما را به صورت جامع و از ابعاد مختلف مورد معاینه قرار می‌دهد.

پزشک از شما می‌خواهد موارد زیر را قبل از انجام جراحی انجام دهید:

• مصرف وارفارین، آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و سایر داروها یا مکمل‌های گیاهی که می‌توانند خون‌ریزی بعد از بلفاروپلاستی را افزایش دهند متوقف کنید. شما باید بدانید که چه مدت قبل از جراحی باید مصرف این داروها را متوقف کنید؛ فقط موارد تایید شده توسط پزشک خود را استفاده کنید.
• چند هفته مانده به جراحی بلفاروپلاستی مصرف دخانیات را ترک کنید. سیگار کشیدن سرعت بهبودی پس از عمل جراحی را کاهش می‌دهد.
• بلفاروپلاستی معمولاً به صورت سرپایی و بدون نیاز به بیهوشی انجام می‌شود. ممکن است داروهای تزریقی برای بی‌حسی پلک‌ها‌ و داروهایی وریدی برای کمک به آرامش شما حین این عمل زیبایی تجویز شود.

چگونگی انجام عمل:

برای پلک‌های فوقانی، جراح در امتداد چین پلک برش می‌دهد و مقداری پوست، ماهیچه و احتمالاً چربی اضافی را برمی‌دارد؛ سپس محل برش را بخیه می‌زند. برای عمل پلک پایینی، جراح برشی درست زیر مژه‌ها در چین طبیعی چشم شما یا داخل پلک پایین ایجاد می‌کند و چربی اضافی، ماهیچه‌ها و پوست افتاده را بر می‌دارد یا آن را ترمیم می‌کند. سپس در آخر از محل برش آن قسمت را بخیه می‌زند.

مراقبت‌های بعد از بلفاروپلاستی: راهنمای علمی برای بهبود سریع و ایمن

بعد از جراحی بلفاروپلاستی، رعایت مراقبت‌های دقیق نقش مهمی در بهبود سریع، کاهش تورم و جلوگیری از عوارض جانبی دارد. استفاده از کمپرس سرد در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اولیه می‌تواند تورم و کبودی دور چشم را کاهش دهد. پزشکان توصیه می‌کنند تا چند روز از فعالیت‌های سنگین، ورزش شدید و خم شدن‌های طولانی خودداری شود تا فشار روی چشم‌ها کاهش یابد.

تمیز نگه داشتن نواحی جراحی با محلول‌های تجویز شده و اجتناب از مالش چشم‌ها از دیگر نکات حیاتی است. مصرف داروهای تجویزی شامل ضد التهاب و آنتی‌بیوتیک طبق دستور پزشک، خطر عفونت را کاهش می‌دهد. همچنین، خوابیدن با سر کمی بالاتر می‌تواند ورم را کاهش دهد و به بهبود سریع‌تر کمک کند. استفاده از عینک آفتابی و محافظت از نور مستقیم خورشید تا بهبودی کامل، از پوست و چشم‌ها مراقبت می‌کند.
رعایت این نکات ساده، سلامت چشم‌ها و نتیجه زیبایی جراحی بلفاروپلاستی را تضمین می‌کند. برای هرگونه تغییر غیرمعمول، مراجعه فوری به پزشک الزامی است.

داروها و مراقبت‌های پزشکی تجویزی بعد از بلفاروپلاستی

بعد از عمل بلفاروپلاستی، مصرف داروهای تجویزی طبق دستور پزشک اهمیت بالایی دارد. داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) می‌توانند تورم و درد پلک‌ها را کاهش دهند، در حالی که آنتی‌بیوتیک‌های موضعی یا خوراکی از عفونت جلوگیری می‌کنند. پزشک ممکن است قطره‌های مرطوب‌کننده یا محلول‌های استریل برای شستشوی پلک‌ها تجویز کند تا محیط جراحی تمیز و عاری از میکروب باقی بماند. رعایت دقیق زمان‌بندی و دوز داروها، همراه با پیگیری منظم پزشک، به بهبود سریع‌تر و کاهش عوارض پس از جراحی کمک می‌کند و نتیجه نهایی عمل را بهینه می‌سازد.

بعد از عمل بلفاروپلاستی چه باید کرد؟

بعد از جراحی بلفاروپلاستی، رعایت نکات مراقبتی دقیق برای بهبود سریع، کاهش تورم و کبودی، و جلوگیری از عوارض بسیار مهم است:

1.  استراحت و موقعیت خواب مناسب
2. کمپرس سرد
3. شستشوی آرام چشم‌ها 
4. رعایت بهداشت
5. داروها و مراقبت‌های تجویزی:
6. محافظت از نور خورشید
7.  پرهیز از فعالیت‌های سنگین

شستشوی چشم بعد از عمل بلفاروپلاستی

شستشوی صحیح چشم پس از عمل بلفاروپلاستی یکی از مراحل حیاتی مراقبت‌های بعد از جراحی است که می‌تواند عوارض احتمالی مانند عفونت، التهاب و تحریک پلک‌ها را کاهش دهد. معمولاً پزشکان توصیه می‌کنند که در روزهای اولیه پس از جراحی، از محلول‌های استریل شستشو یا قطره‌های تجویز شده برای پاک‌سازی آرام سطح چشم و اطراف پلک‌ها استفاده شود. شستشو باید با دست‌های تمیز و بدون تماس مستقیم با بخیه‌ها انجام شود تا از وارد شدن میکروب به محل جراحی جلوگیری شود.
در حین شستشو، استفاده از پد یا گاز استریل مرطوب و حرکت آرام از گوشه داخلی چشم به سمت گوشه خارجی توصیه می‌شود. همچنین بیمار باید از مالش یا فشار مستقیم روی پلک‌ها خودداری کند تا بخیه‌ها باز نشوند و روند بهبودی مختل نشود.
پیروی دقیق از دستورالعمل پزشک در شستشوی چشم، همراه با مصرف داروهای تجویزی و رعایت بهداشت، می‌تواند به تسریع بهبود، کاهش تورم و کبودی و جلوگیری از عفونت‌ها کمک کند و تجربه بهبودی ایمن و راحتی پس از عمل را تضمین نماید.
 

خطرات انجام جراحی بلفاروپلاستی

تمام جراحی‌ها دارای خطراتی هستند، از جمله می‌توان به لخته شدن خون و عفونت زخم اشاره کرد. بسیاری از خطرات پس از انجام عمل با انجام مراقبت‌های بعد از عمل بلفاروپلاستی به شیوه درست رفع می‌شود. می‌توانیم به خطرات دیگری برای بعد از جراحی که البته نادر هستند، از جمله موارد زیر اشاره کرد:

• عفونت و خون‌ریزی
• چشم‌های خشک و افزایش تحریک پذیری چشم‌ها
• مشکل در بستن چشم یا سایر مشکلات پلک
• جای زخم قابل توجه
• آسیب به عضلات چشم
• تغییر رنگ پوست
• خارش بعد از عمل پلک 
• تاری دید البته به صورت موقت و گذرا که البته در موارد بسیار نادری کوری هم دیده شده است
• نیاز به جراحی بعدی در صورت اشتباه پزشکی یا عدم انجام مراقبت‌های بعد از بلفاروپلاستی

بهترین زمان برای انجام عمل بلفاروپلاستی

انجام عمل جراحی بلفاروپلاستی سن دقیقی ندارد و به شرایط جسمانی فرد بستگی دارد. اما معمولا گفته می‌شود که بهترین سن برای انجام این عمل در بازه سنی ۳۵ تا ۵۰ سال است. زیرا در این محدوده سنی، پوست هنوز خاصیت ارتجاعی خود را حفظ کرده و جراحی نتایج بهتری را برای زیباجو به ارمغان می‌آورد. افراد زیر ۳۵ سال ممکن است به دلایل ژنتیکی یا هورمونی دچار افتادگی پلک بالا یا ناهنجاری در شکل پلک پایین باشند که برای زیبایی یا افزایش میدان بینایی ناشی از افتادگی پلک؛ انجام شود. در این صورت باید با یک متخصص جراحی پلاستیک مشورت کنند. افرادی که سن‌شان بالای ۵۰ سال است نیز ممکن است به دلیل پیر شدن پوست و عضلات آن، دچار افتادگی شدید پلک و چین و چروک‌های زیاد باشند که در این صورت جراحی تنها راه‌حل ممکن نخواهد بود و ممکن است نیاز به روش‌های ترکیبی باشد.

عوارض موقت پس  از عمل افتادگی پلک چشم 

پس از جراحی، شما مدتی را در اتاق ریکاوری می‌گذرانید و پرستاران و پزشکان شما را از نظر عوارض تحت مراقبت قرار می‌دهند و مراقبت‌های پس از عمل بلفاروپلاستی را به شما آموزش می‌دهند. موارد زیر بعد از عمل به طور موقت در بیمار دیده می‌شوند:

• تاری دید
• ریزش اشک از چشم
• حساسیت به نور محیطی
• دوبینی
• پلک‌های پف کرده و بی‌حس
• تورم اطراف چشم
• درد و خارش چشم و اطراف آن

برای کاهش عوارض ناشی از عمل و همینطور کاهش علائم معمول پس از جراحی باید مراقبت‌های پس از بلفاروپلاستی را به طور منظم و دقیق انجام دهید. عدم انجام این نوع مراقبت‌ها می‌تواند باعث عفونت‌های چشمی و همینطور عدم دریافت نتیجه مطلوب از عمل و برگشت به حالت قبل از عمل شود.

حتما مراحل زیر را برای کمک به بهبودی در دوره نقاهت پس از جراحی انجام دهید مگر اینکه پزشک جراح شما دستورالعمل‌های متفاوتی به شما ارائه دهد. انجام مراقبت‌های پس از عمل بلفاروپلاستی می‌تواند به ترمیم زخم سرعت ببخشد و نتیجه مطلوب را برای شما مهیا کند.

مراقبت‌های پس از عمل جراحی افتادگی پلک چشم

• استراحت کافی:

پس از عمل، حتما چند روز به خود استراحت دهید و فعالیت‌های سنگین و خسته‌کننده را انجام ندهید. همچنین سعی کنید سر خود را بالاتر از قلب خود نگه دارید تا خون‌رسانی به پلک‌های چشم بهتر شود و تورم کم‌تر شود و به اصطلاح خون در سر شما جمع نشود. شما می‌توانید این کار را با گذاشتن یک بالش با ارتفاع مناسب زیر سر خود انجام دهید.

• خشک نگه‌داشتن پانسمان چشم خود پس از جراحی:

در ۴۸ ساعت اول پس از عمل، باید پانسمان روی پلک‌های خود را خشک نگه دارید و از شستشوی صورت و تماس با آب حتی در مقدار کم خودداری کنید. پس از آن، مطابق دستور پزشک جراح خود، می‌توانید با آب و صابون ملایم مخصوص پانسمان را تعویض کنید. حتی طبق دستور پزشک خود پانسمان چشمتان را پس از هر بازه زمانی که پزشک دستور داد با دستکش استریل تعویض کنید.

• استفاده منظم از داروهای تجویزی

پزشک معمولاً داروهای ضد التهاب، مسکن درد، ضد عفونی کننده و انواع قطره چشم مانند آنتی بیوتیک‌ها را برای جلوگیری از عفونت باکتریایی، همچنین کورتون‌ را برای جلوگیری از التهاب ناشی از حساسیت چشم تجویز می‌کند. تمامی داروهای تجویزشده باید به دقت و مرتب تا اتمام طول دوره درمان استفاده شوند. همچنین باید از مصرف داروهای رقیق کننده خون، مثل آسپرین خودداری کنید تا خطر خون‌ریزی کم شود.

• استفاده از گچ‌های چشمی برای محافظت چشم

در صورت لزوم، به استفاده از گچ چشم در شب توصیه می‌کند تا از باز شدن پلک‌های بیمار در حین خواب جلوگیری کنید. این کار باعث محافظت از پلک‌های شما در برابر فشار و خشک شدن آن می‌شود که برای زخم پلک مضر هستند.

• استفاده از ژل چشم برای جلوگیری از خون‌ریزی

بعضی افراد پس از عمل بلفاروپلاستی ممکن است دچار خشکی چشم شوند که باعث ایجاد سوزش، خارش و احساس بدی در چشم می‌شود. در این صورت، می‌توانید با دستور پزشک خود از ژل، کرم و یا پماد مخصوص آن استفاده کنید تا از رطوبت اطراف و داخل چشم مصون بمانید.

• استفاده از کمپرس یخ و کمپرس گرم

برای کاهش تورم و کبودی پلک‌ها، می‌توانید از پاکت‌های یخ استفاده کنید و آن‌ها را روی پلک‌های خود قرار دهید. این کار را در روز اول، در هر ساعت برای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه انجام دهید. اما پس از روز اول، 4 تا 5 بار در طول روز از کمپرس یخ استفاده کنید. در نهایت بعد از کاهش تورم بعد از چند روز بهتر است به جای کمپرس یخ و سرد کردن موضع، از کمپرس گرم بعد از عمل پلک استفاده کنید تا جریان خون زیاد شود و بهبودی و ترمیم سریع‌تر شود.

• پرهیز از نور مستقیم آفتاب

نور آفتاب می‌تواند باعث تحریک و التهاب زخم ناشی از جراحی پلک‌های شما شود و جای بخیه را تیره رنگ کند. بنابراین، باید از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب پرهیز کنید و تا بهبودی کامل جای بخیه‌ها همیشه عینک آفتابی استانداردی بزنید که بتواند درصد مناسبی از نور خورشید به‌خصوص اشعه فرابنفش را مهار کند. همچنین استفاده از کرم ضد آفتاب مناسب و استاندارد از نکات مهم مراقبتی محل جراحی است.

• پرهیز از فعالیت‌های نامناسب

بعد از عمل بلفاروپلاستی، باید از فعالیت‌هایی که ممکن است فشار خون را افزایش دهند و باعث خون‌ریزی محل جراحی شوند، خودداری کنید. برای مثال از خم شدن و بلند کردن اجسام سنگین تلاش و فعالیت بدنی زیاد، ور رفتن با سر و صورت، گریه کردن، خندیدن زیاد و عطسه و سرفه خودداری کنید. انجام این کارها به دور از اصول مراقبت‌های پس از عمل بلفاروپلاستی است.

در ادامه به قسمتی از مراقبت‌های بعد از عمل بلفاروپلاستی می‌پردازیم که ما را از انجام یک سری کارها منع می‌کنند:

1. به مدت یک هفته از بلند کردن اجسام سنگین، شنا، دویدن یا ایروبیک و هر ورزشی که نیاز به جابه‌جایی یا فشار بالا دارد، خودداری کنید.
2. دود می‌تواند باعث التهاب زخم ناشی از جراحی شود و قرار گرفتن در معرض دود به دور از اصول مراقبت‌های بعد از عمل پلک‌ها است.
3. چشمان خود را نمالید.
4. برای دو هفته از لنزهای تماسی استفاده نکنید.
5. آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و سایر داروها یا مکمل‌های گیاهی که می‌توانند خونریزی را افزایش دهند مصرف نکنید.

چه فعالیت‌هایی را باید بعد از جراحی بلفاروپلاستی پلک محدود کرد؟

پس از عمل بلفاروپلاستی، برخی فعالیت‌ها می‌توانند تورم، کبودی یا آسیب به بخیه‌ها را تشدید کنند و باید محدود شوند. از جمله: بلند کردن اجسام سنگین، ورزش شدید، خم شدن طولانی، مالش یا فشار روی چشم‌ها و فعالیت‌هایی که باعث تعریق شدید می‌شوند. همچنین تا زمان بهبودی کامل، باید از قرار گرفتن در نور مستقیم خورشید و محیط‌های آلوده یا گرد و غبار پرهیز کرد. رعایت این محدودیت‌ها همراه با مراقبت‌های پزشکی، به حفظ نتایج جراحی و بهبود سریع‌تر کمک می‌کند و احتمال عوارض جانبی را به حداقل می‌رساند. 

تغذیه و سبک زندگی برای بهبود بعد از بلفاروپلاستی

تغذیه سالم و سبک زندگی مناسب نقش مهمی در بهبود بعد از بلفاروپلاستی دارند. مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین C و E، پروتئین کافی و آب کافی باعث تسریع ترمیم بافت‌ها و کاهش التهاب می‌شود. از طرفی، پرهیز از الکل، سیگار و غذاهای پرنمک می‌تواند تورم پلک‌ها را کاهش دهد. خواب کافی، مدیریت استرس و فعالیت‌های سبک، همچنین محافظت از چشم‌ها در برابر نور مستقیم خورشید، باعث بهبود سریع‌تر و کاهش خطر عوارض می‌شود. رعایت این نکات سبک زندگی همراه با مراقبت‌های پزشکی، تجربه بهبودی ایمن و مؤثر را تضمین می‌کند.

سوالات متداول

قبل از عمل بلفاروپلاستی چه مراقبت‌هایی لازم است؟

قبل از عمل باید از مصرف داروهای ضدانعقاد، سیگار و الکل پرهیز کنید، چشم‌ها و پلک‌ها را تمیز نگه داشته و آزمایش‌های پیش‌عملی را انجام دهید تا جراحی ایمن باشد.

بعد از عمل بلفاروپلاستی چگونه باید چشم‌ها را شستشو داد؟

شستشو با محلول استریل یا قطره تجویزی و با حرکت آرام از گوشه داخلی به خارجی انجام شود، بدون فشار یا مالش روی بخیه‌ها.

چه کارهایی بعد از عمل بلفاروپلاستی برای کاهش تورم و کبودی توصیه می‌شود؟

استفاده از کمپرس سرد، استراحت کافی، خواب با سر بالاتر و پرهیز از فعالیت‌های سنگین و ورزش تا زمان بهبودی کامل توصیه می‌شود.

بعد از عمل بلفاروپلاستی چه زمانی می‌توان به فعالیت‌های عادی و آرایش چشم بازگشت؟

معمولاً پس از ۷ تا ۱۰ روز می‌توان فعالیت‌های سبک و آرایش چشم را شروع کرد، اما بهتر است طبق دستور پزشک عمل شود.

سخن پایانی

رعایت دقیق مراقبت‌های بعد از عمل بلفاروپلاستی باعث کاهش عوارض، تسریع بهبودی و حفظ نتایج زیبایی جراحی می‌شود. استفاده از روش‌های علمی، رعایت نکات بهداشتی، استراحت مناسب و پیگیری منظم توسط پزشک، سلامت چشم‌ها را تضمین می‌کند. انتخاب کلینیک معتبر و پیروی از دستورالعمل‌های تخصصی، مهم‌ترین عامل در دستیابی به نتایج رضایت‌بخش و پایدار بعد از جراحی است.

دکتر محمدکاظم شاهمرادی

متخصص جراحی عمومی، جراح متخصص زیبایی