نویسنده: دکتر محمدکاظم شاهمرادی
کلاژن سازی پوست
رایج‌ترین پروتئین موجود در بدن که نقش مهمی در سلامت پوست و سلامت کلی بدن دارد، کلاژن است. طبق تحقیقات صورت گرفته تقویت کلاژن سازی پوست، خاصیت ارتجاعی پوست را بهبود بخشیده و به آن کمک می‌کند تا رطوبت را بهتر حفظ کرده و تراکم فیبرهای کلاژن را در پوست برگرداند. چنانچه سطح کلاژن موجود در پوست به هر دلیلی کاهش یابد، از عوارض احتمالی آن می‌توان به شل شدن پوست، ایجاد چین و چروک، پیری پوست و کاهش خاصیت ارتجاعی اشاره کرد. روش‌های گوناگونی برای تقویت کلاژن سازی پوست وجود دارد، در ادامه به برخی از این روش‌ها اشاره نمودیم. مرکز فوق تخصصی ما با ادغام روش‌های نوین پزشکی و راهکاری طب سنتی، به روشی تازه در بهبود سطح کلاژن پوست و حفظ سلامت آن دست یافته است.
شما می توانید برای مشاهده نمونه کارهای تزریق چربی به صورت گروه جراحی پلاستیک الیزه و دیدن فیلم ها و ارتباط با پزشک و بیان سوالات ، وارد صفحه اینستاگرام و کانال تلگرامی ما شوید و سوالات خود را به طور مستقیم با پزشکان در میان بگذارید.
مطالب مورد استفاده در این مقاله
لزوم کلاژن سازی پوست
کلاژن برای پوست چه کاربردی دارد؟
راه‌های تقویت کلاژن سازی پوست کدامند؟
کلاژن چه کاری انجام می‌دهد؟
چگونه می‌توان کلاژن را در صورت بازیابی کرد؟
برای حفظ کلاژن سازی پوست چه کارهایی نباید کرد؟
و کلام آخر
کلاژن یکی از رایج‌ترین و فراوان‌ترین انواع پروتئین موجود در بدن است. کلاژن در اکثر بافت‌های عضلانی، استخوان‌ها، تاندون‌ها، رگ‌های خونی و دستگاه گوارش انسان یافت می‌شود. بدن برای جوان و سالم نگه داشتن پوست به این پروتئین نیاز دارد. چند شیوه طبیعی و غیرتهاجمی فوق العاده برای تقویت کلاژن سازی پوست وجود دارد.
با افزایش سن، بدن کلاژن کمتری تولید می‌کند و این کمبود منجر به بروز علائم رایج پیری در افراد می‌گردد. از علائم کاهش تولید کلاژن در بدن می‌توان به ایجاد چین و چروک، از دست رفتن خاصیت ارتجاعی و شل شدن پوست و سفتی مفاصل اشاره کرد.
وقتی سطح کلاژن موجود در پوست زیاد باشد، پوست نرم، صاف و سفت خواهد بود. کلاژن به سلول‌های پوست در تجدید و ترمیم خود کمک می‌کند. افزون بر این کلاژن نقش مهمی در مرطوب نگه داشتن پوست دارد. به همین دلیل است که طی سالیان گذشته، کلاژن به عنوان یک ماده حائز اهمیت در حیطه مراقبت از پوست محسوب می‌شده و روی فرآیند کلاژن سازی پوست تاکید فراوانی شده است.
روش‌های زیادی برای افزایش سطح کلاژن وجود دارد به عنوان مثال می‌توان با افزودن غذای متفاوت به رژیم غذایی، مصرف مکمل یا انجام یک تمرین جدید به برنامه روزانه خود میزان کلاژن بدن را افزایش داد. از سوی دیگر روش‌هایی چون مزوتراپی، میکرونیدلینگ، هایفو، آراف فرکشنال، اندولیفت، ماساژتراپی، فیشیال و میکرودرم ابریژن نیز می‌تواند به بدن در تحریک کلاژن سازی کمک کنند.
-
مزوتراپی
یکی از روش‌های درمانی و زیبایی پوست مزوتراپی است که بر پایه تزریق مواد خاصی با خاصیت دارویی به زیر پوست از جمله ویتامین ها، عصاره‌های گیاهی، آنزیم ها، داروها و هورمون؛ بدن را تحریک به کلاژن سازی طبیعی می‌کند. در این روش لایه میانی پوست تحت درمان قرار می‌گیرد. از پروسه درمانی مزوتراپی برای درمان موارد مختلفی از جمله رطوبت‌رسانی به پوست، رفع خطوط و چین و چروک‌های سطحی، سلولیت و ریزش مو استفاده می‌کنند. در این روش ترکیبات خاصی که پیشتر بدان‌ها اشاره کردیم به کمک سوزن‌های مزوتراپی یا گان به پوست تزریق می‌شوند و آن را تشویق به تولید کلاژن و الاستین می‌کند.
-
میکرونیدلینگ
از دیگر شیوه‌های کلاژن سازی و جوانسازی پوست استفاده از روش میکرونیدلینگ است که در این روش سوزن‌های بسیار کوچکی با ورود به سطح پوست منجر به ایجاد میکروکانال‌های ریزی در سطح اپیدرم و درم پوست می‌شوند و در طی این آسیب هدفمند شاهد القای الیاف کلاژن و الاستین و تحریک سلولی خواهیم بود. این روش که به درمان القاء کلاژن نیز مشهور است روشی با حداقل تهاجم برای جوانسازی پوست محسوب می‌شود و نشانه‌های پیری را به حداقل می‌رساند. با این شیوه پوست از قابلیت طبیعی بدن برای تولید کلاژن و الاستین بهره می‌گیرد تا بهبود یابد.
-
هایفو
در این شیوه درمانی از امواج اولتراسوند برای هدف قرار دادن هر سه لایه پوست استفاده می‌شود. با هدف قرارگیری سلول‌های لایه‌ی مورد نظر و رسیدن به دمای خاص، سلول‌ها دچار آسیب می‌شوند، اما این آسیب هدفمند منجر به بهبود کیفیت پوست صورت شده و باعث تحریک تولید پروتئین‌های کلاژن می‌شود. در حقیقت انرژی حاصل از امواج صوتی با گرم کردن پوست و تحریک آن برای تولید کلاژن و الاستین مورد نیاز موجب سفتی لایه زیرین پوست می‌شود. این عمل با لیفت فوری پوست و تدوام تشکیل کلاژن منجر به بهبودی پوست در مدت زمانی کوتاه خواهد شد.
-
آراف فرکشنال
در این روش انرژی ناشی از امواج رادیویی با نفوذ به لایه‌ی میانی پوست قادر است کلاژن سازی را تحریک کرده و منجر به دیگر تغییرات در ساختمان پوست شود. انرژی امواج رادیویی در لایه درم با تبدیل به گرما از جمله عوامل محرک کلاژن‌سازی خواهد بود. در روش حاضر با ایجاد آسیب‌هایی جزئی هدفمند در پوست امواج آراف منجر به فعال شدن فرآیندهای ترمیمی طبیعی پوست می‌شود. نقش این فرآیندهای ترمیمی در افزایش کلاژن بافتی، شکل گیری بافت فیبروزی، سفتی و جوانسازی پوست خواهد بود.
-
اندولیفت
اندولیفت با لیزر کم توان روشی نوین است که با هدف تحریک بافت‌های زیرین پوست جهت ساخت کلاژنهای جدید و بهبود افتادگی پوست و لیفت آن انجام می‌شود. این پرتوی لیزری، نوعی نور مادون قرمز است که با ایجاد شرایط خاصی در لایه‌ی میانی پوست، القای تولید و بازآرایی کلاژنهای پوست را برعهده دارد. رشته‌های پروتئینی کلاژن با ایجاد قوام و استحکام بافت‌های بدن منجر به استحکام پوست نیز می‌شوند.
-
ماساژ
ماساژ صورت با افزایش جریان خون به پوست منجر به افزایش اکسیژن حمل شده خون در پوست شده و این مسئله با اکسیژن رسانی بیشتر پوست همراه است و از سوی دیگر جریان خون مواد مغذی بیشتری را نیز به همراه دارد. ماساژ صورت پوست را تحریک به کلاژن سازی می‌کند.
-
فیشیال
از دیگر رویکردهای جوانسازی که نقش مهمی در احیای کلاژن پوست دارد می‌توان به فیشیال اشاره کرد. فیشیال به عنوان یکی از رویکردهای جوانسازی پوست شامل پاکسازی، لایه‌برداری، تغذیه و آبرسانی پوست است و معمولا کلاژن سازی پوست را فعال‌تر می‌کند. افزایش کلاژن و تحریک پوست به کلاژن‌سازی مانع از پیری زودرس و افتادگی پوست می‌شود.
-
میکرودرم ابریژن
میکرودرم ابریژن از دیگر رویکردهای جوانسازی است که با تراشیدن سلول‌ها و بافت مرده پوست توسط کریستال‌های ریز اکسید آلومینیوم، پوست را وادار به تحریک کلاژن سازی و تولید فیبروپلاست‌ها می‌نماید. از دیگر مزایای این روش درمانی می‌توان به رفع چین و چروک‌های پوستی، روشن سازی پوست، پاکسازی جای جوش، رفع لک، کک و مک و رنگدانه‌های ناهموار و بافت پوستی،کوچک‌سازی منافذ باز و بزرگ پوستی، کلاژن سازی و جوانسازی پوست اشاره کرد.
-
ویتامین C
یکی از ویتامین‌های شناخته شده برای سلامت پوست ویتامین C است. بدن انسان قادر به تولید این ویتامین نیست، از همین رو ضروری است این ویتامین از طریق رژیم غذایی دریافت شوند. بخش مهمی از یک رژیم غذایی مفید را ویتامین C تشکیل می‌دهد و مرکبات و سبزیجات برگ سبز از جمله مواد غذایی غنی از ویتامین C هستند. طبق تحقیقات ویتامین C نیز نقش مهمی در حافظت از پوست و کلاژن سازی بیشتر در بدن دارد. به همین دلیل است که بسیاری از شرکت‌های تولید کننده محصولات مراقبت از پوست ویتامین C را به کرم‌های خود اضافه کرده‌اند. ویتامین C را می‌توان در قالب یک مکمل مصرف کرد یا با مصرف بسیاری از غذاها از جمله مرکبات، سبزیجات برگ سبز، پاپایا، توت فرنگی و کلم بروکلی که همگی سرشار از ویتامین C هستند، به صورت طبیعی دریافت کرد.
-
آنتی اکسیدان‌ها
آنتی اکسیدان‌ها به موادی گفته می‌شوند که به محافظت از بدن در برابر رادیکال‌های آزاد می‌پردازد. رادیکال‌های آزاد مولکول‌هایی هستند که قادرند به بدن آسیب برسانند. کلیه آنتی اکسیدان‌ها قادر به افزایش تولید کلاژن نیستند، با این حال به کلاژن موجود کمک می‌کنند تا بهترین کار ممکن را انجام دهد.
آنتی اکسیدان‌ها انواع گوناگونی دارند و می‌توانند به روش‌های مختلف به محافظت و جوانسازی پوست بپردازند. آنتی اکسیدان‌ها به وفور در طبیعت و مواد غذایی یافت می‌شوند. طبق شواهد، غذاها و نوشیدنی‌هایی که حاوی آنتی اکسیدان هستند عبارتند از: بلوبری، چای سبز یا (ماده فعال آن)، چای ماته (یربا مایت)، عصاره شیرین بیان، عصاره توت، عصاره انار، عصاره قهوه، گون، دارچین، اسانس ریحان، پونه کوهی و آویشن هستند.
-
محافظت از پوست در برابر محیط
استفاده از ضد آفتاب به حفاظت از پوست در برابر آسیب ناشی از نور خورشید و اشعه ماورا بنفش کمک می‌کند.
سلول‌های پوستی همیشه در چرخه تولید و تخریب هستند. با این وجود، عواملی مانند محیط اوضاع را بدتر می‌کند. هوای نامساعد، آلودگی، قرار گرفتن در معرض آفتاب و حتی ذرات گرد و غبار می‌تواند به پوست آسیب برساند.
در چنین شرایطی لازم است سلول‌های آسیب دیده جایگزین شوند، همین امر منجر به کاهش بیشتر سطح کلاژن می‌شود. ساده‌ترین راه‌حل برای این کار تمیز نگه داشتن سطح پوست است. شستن پوست و لایه برداری روزانه آن می‌تواند به محافظت از کلاژن موجود در پوست کمک کند.
در روزهای آفتابی، همواره باید از کرم ضد آفتاب مناسب استفاده کرد. به علاوه باید هر زمان که ممکن است صورت خود را با کلاه محافظت کرد. در روزهایی که نور آفتاب شدید است، عینک آفتابی می‌تواند به محافظت از کلاژن ظریف اطراف چشم نیز کمک کند.
کلاژن تنها به جوان ماندن پوست کمک نمی‌کند، چرا که این ماده در سراسر بدن به مقدار زیاد یافت می‌شود و نقش‌های مختلفی را ایفا می‌کند. کلاژن چه کاری انجام می‌دهد:
- به رشد سلول‌های جدید کمک کرده و سلول‌های مرده پوست را جایگزین و بازیابی می‌کند
- از اندام‌های ظریف بدن همچون کلیه‌ها محافظت می‌کند
- استخوان‌ها، تاندون‌ها و مفاصل را تقویت می‌کند تا در برابر کشش و فشار مقاومت کنند
- قابلیت ارتجاعی پوست را حفظ می‌کند
-
ماساژ صورت
ماساژ پوست قادر به تحریک تولید کلاژن و تقویت حافظه عضلانی (یادگیری حرکتی) است. چنانچه عضلات صورت شما تونر باشند، بهتر قادر به حفظ سفتی پوست و گردش خون بیشتر به اطراف پوست بوده و به شما در ایجاد رنگی درخشان و همچنین بهبود مواد مغذی موجود در خون برای پوست کمک می‌کند.
-
کرم‌های کلاژن
کرم‌های کلاژن روش خوبی برای بازیابی کلاژن پوست هستند، با این حال برای بهبود عملکرد کلاژن باید کرمی حاوی کلاژن آمینو اسید بیابید که به حد کفایت کوچک باشند تا بتوانند به زیر پوست نفوذ کنند، در غیر این صورت کلاژن روی سطح پوست باقی مانده و هیچ تأثیر واقعی بر سلامت پوست شما نخواهد داشت. با این حال، این بدان معنا نیست که آنها بی‌فایده هستند، کرم‌های حاوی کلاژن با جلوگیری از فرآیند از دست دادن آب، به حفظ رطوبت بدن کمک کرده و در ایجاد لطافت پوست نقش داشته و ظاهر خطوط ریز و چین و چروک‌ها را کاهش می‌دهند.
-
کرم‌های ویتامین C
کرم‌های حاوی ویتامین C برای تولید کلاژن برای پوست بسیار مفید هستند، چرا که نه تنها به پوست در نگه‌داشتن کلاژن کمک می‌کنند، بلکه باعث سلامت پوست، مو و ناخن‌ها می‌شود، از این رو فواید بسیاری دارد. بدون ویتامینC بدن قادر به بازگرداندن کلاژن به صورت نخواهد بود، از همین رو خاصیت ارتجاعی و استحکام پوست برطرف نمی‌شود.
-
رژیم غذایی
برای کمک به ترمیم کلاژن در صورت و همچنین باقی اعضای بدن، جهت تسهیل فرآیندهای بدن و کمک به کند شدن روند پیری بدن، باید غذاهایی غنی از پروتئین و ویتامین C را در رژیم غذایی گنجاند. به علاوه باید از مصرف بیش از حد قند خودداری کرد. مصرف قند باعث افزایش سطح انسولین می‌شود، این مسئله در نهایت باعث التهاب شده که منجر به تجزیه کلاژن و الاستین ارزشمند می‌شود و فرد را در معرض پدیداری چین و چروک، خطوط ریز و از بین رفتن قابلیت ارتجاعی پوست قرار می‌دهد.
-
عدم استعمال سیگار
سیگار کشیدن با محدود نگه داشتن میزان خونرسانی به صورت بر لطافت و سلامت تاثیر داشته و با ممانعت از تولید کلاژن باعث پیری پوست می‌شود.
-
مرطوب نگه داشتن
حفظ رطوبت و مرطوب نگه داشتن پوست به شما در ممانعت از هدر رفت آب پوست کمک می‌کند، کلاژن قادر است با اتصال آب و به طور طبیعی به پوست برای حفظ سطح رطوبت کمک کند. این مسئله باعث ایجاد پوستی با ظاهری روشن تر و یکدست تر می‌شود.
چنانچه می‌خواهید کلاژن سازی پوست خود را حفظ کنید و به پوست خود کمک کنید تا جوانتر و سالم‌تر به نظر برسد، باید مطمئن شوید که پوست خود را در اثر اشعه‌های مضر آفتاب یا در اثر برنزه کردن نمی‌سوزانید. علاوه بر این سیگار کشیدن می‌تواند باعث پیری زودرس پوست شود. زیر نور خورشید بودن با محافظی مانند ضد آفتاب یکی از راه‌های حفظ درخشش پوست است.
برخی از مکمل‌های کلاژن عوارض جانبی دارند. متداول‌ترین آنها تولید بیش از حد کلسیم، واکنش‌های آلرژیک و درد مفاصل است. اگر نسبت به مصرف غذاهای دریایی یا محصولات گوشتی واکنش آلرژیک دارید، هنگام مصرف هر نوع مکمل کلاژن باید بسیار مراقب باشید.
به دلیل اهمیت بالایی که کلاژن در حفظ سلامت و شادابی پوست دارد، امروزه بهبود سطح کلاژن سازی پوست برای تمامی افرادیی که به دنبال احیای شادابی و سلامت پوست خود هستند، حائز اهمیت گشته و در کلیه اقدامات مراقبت از پوست مورد توجه قرار گرفته است. کلینیک تخصصی ما با آگاهی از این مهم سعی دارد با بهره گیری از دانش نوین و توصیه‌های طب سنتی این مسئله را در دستور کار خود قرار دهد.
دکتر محمدکاظم شاهمرادی
متخصص جراحی عمومی، جراح متخصص زیبایی